مجتبی ندری - دانشجوی دکتری روانشناسی، گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.
مسعود صادقی - دانشیارگروه روان شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.
فاطمه رضایی - دانشیار گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

هدف از پژوهش حاضر تدوین مدل سبب شناسی اختلال اضطراب اجتماعی براساس مولفه های طرح واره های ناسازگار اولیه و تروماهای کودکی با نقش واسطه ای راهبرد مقابله هیجان مدار بود. طرح پژوهش، همبستگی و به شیوه معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ بودند که به روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای انتخاب شدند. تعداد ۳۰۶ نفر که در پرسشنامه اضطراب اجتماعی کانور نمره بالای ۴۰ را به دست آورده بودند، به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های طرح واره ناسازگار اولیه یانگ (۱۹۹۱)، پرسشنامه تجارب آسیب زای محمدخانی (۲۰۰۳)، پرسشنامه راهبردهای مقابله ای اندلر و پارکر (۱۹۹۰) و پرسشنامه اضطراب اجتماعی کانور (۲۰۰۰) استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار SPSS۱۹ و AMOS۲۴ استفاده شد. نتایج نشان داد داده های پژوهش با مدل فرضی پژوهش برازش مطلوبی دارد. متغیرهای پیش بین طرح واره های ناسازگار اولیه و تروماهای کودکی به صورت مستقیم و غیرمستقیم با میانجی گری راهبرد مقابله هیجان مدار بر اختلال اضطراب اجتماعی تاثیر معنادار داشتند (۰۱/۰ >p). همچنین، راهبرد مقابله هیجان مدار بر اختلال اضطراب اجتماعی تاثیر مستقیم داشت (۰۱/۰ >p). نتایج پژوهش حاکی از آن است که طرح واره های ناسازگار اولیه و آسیب های دوران کودکی می توانند پیش بین های قوی اختلال اضطراب اجتماعی باشند و در این میان، راهبرد مقابله هیجان مدار به عنوان متغیر میانجی، بخشی از فرایند اثرگذاری در شکل گیری نشانه های اضطراب اجتماعی است. برگزاری کارگاه های آموزشی درزمینه متغیرهای پژوهش توصیه می شود و همچنین، مداخلات درمانی باید به این عوامل بپردازند.

اختلال اضطراب اجتماعی, طرح واره های ناسازگار اولیه, تروماهای کودکی, راهبرد مقابله هیجان مدار