لیلا یگانه - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه میکروبیولوژی، دانشکده علوم پایه، واحد کازرون، دانشگاه آزاد اسلامی، کازرون، ایران
سید محمد مهدی محمودی - استادیار گروه میکروبیولوژی، دانشکده علوم پایه، واحد کازرون، دانشگاه آزاد اسلامی، کازرون، ایران

مقدمه: ایندول استیک اسید (اکسین ) یک هورمون گیاهی است که علاوه بر گیاهان، توسط تعدادی از باکتری ها نیز تولید می شود. هدف از این پژوهش، بهینه سازی تولید ایندول استیک اسید از سوبسترای آب پنیر توسط باکتری های جداسازی شده از ریزوسفر و فیلوسفر گیاهان بود. مواد و روش ها: باکتری های مورد نظر، از فیلوسفر و ریزوسفر گیاهان لوبیا سبز، لوبیا چشم بلبلی، نعناع و جعفری جداسازی و خالص سازی شدند. توانایی جدایه ها جهت رشد در سوبسترای آب پنیر و تولید اکسین مورد ارزیابی قرار گرفت. تاثیر پارامترهای pH و دما بر عملکرد جدایه ها بررسی شد. از کشت باکتری در سوبسترای آب پنیر، پودر ناخالص اکسین تهیه شد و عملکرد آن بر میزان رشد بذر گیاهان عدس و ماش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: از ۲۶ نمونه باکتری جداسازی شده، ۵ جدایه (۲/۱۹ درصد) از توانایی تولید ایندول استیک اسید و رشد در سوبسترای آب پنیر بطور همزمان برخوردار بودند. ۲ جدایه با بیشترین قابلیت تولید اکسین، با استفاده از تعین توالی ناحیه۱۶S rDNA شناسایی شدند. یک جدایه به میزان ۹۷ درصد با انتروباکتر سولی و جدایه دیگر به میزان ۹۹ درصد با انتروباکتر موری شباهت داشتند. این جدایه ها به ترتیب در دمای ۳۰ و ۳۵ درجه سلسیوس و در pH ۷ بیشترین قابلیت تولید اکسین را نشان دادند. آبیاری بذر گیاهان مورد بررسی با محلول های اکسین تولیدی، به صورت معنی داری در مقایسه با محلول های کنترل توانست رشد طولی ساقه این گیاهان را افزایش دهد. بحث و نتیجه گیری: سویه های مولد اکسین را می توان از خاک و گیاهان جداسازی نمود و با استفاده از سوبستراهای ارزان قیمتی همچون آب پنیر می توان این هورمون گیاهی را در مقیاس صنعتی تولید و به عنوان محرک رشد گیاهان مورد استفاده قرار داد.

ایندول استیک اسید, اکسین, باکتری های محرک رشد گیاه, سوبسترای آب پنیر