فرزانه رنجبر - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه یزد
احمد زندوانیان - استادیار، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه یزد
مهدی رحیمی - دانشیار، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه یزد

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای گرایش به تفکر انتقادی در رابطه بین خودمختاری و هوش هیجانی با عقلانیت معلمان ابتدایی شهرستان خرم بید در سال تحصیلی ۱۴۰۰ - ۰۱ بود. جامعه آماری شامل تمامی معلمان ابتدایی شهرستان خرم بید در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۰۱ به تعداد ۳۶۰ نفر بود که از این بین ۱۶۶ نفر ۹۲ ) زن و ۷۴ مرد) به صورت دردسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده های پژوهش، از چهار پرسشنامه، گرایش به تفکر انتقادی ریکتس (۲۰۰۳) خودمختاری بیکر (۱۹۹۳)، هوش هیجانی سالوی و همکاران ( (۱۹۹۵ و پرسشنامه هوش عقلانی والتر مک کنزی (۲۰۰۳) استفاده شد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار Amos ۲۴ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته های حاصل از مدل معادلات ساختاری نشان داد که خودمختاری بر تفکر انتقادی (β = ۰/۴۳) و عقلانیت (β = ۰/۳۴) تاثیر مستقیم، مثبت و معناداری دارد. نتایج همچنین نشان داد هوش هیجانی بر تفکر انتقادی (β = ۰/۵۷) و عقلانیت (β = ۰/۶۱) تاثیر مستقیم، مثبت و معناداری دارد. در نهایت شاخصهای برازش مدل نشان دادند که مدل پژوهشی از برازش مناسبی برخوردار میباشد. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که خودمختاری و هوش هیجانی معلمان به همراه قضاوتهای آگاهانه و معقولانه آنان میتواند سبب افزایش عقلانیت معلمان گردد.

خودمختاری، هوش هیجانی، گرایش به تفکر انتقادی، عقلانیت، مدارس خرمبید