سارا داودی - دانشجوی کارشناسی ارشد میوه کاری، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
شهره زیودار - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
اسمعیل خالقی - دانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

این مطالعه به منظور بررسی اثر محلول پاشی زمستانه روغن ولک (صفر، ۱، ۳ و ۵ درصد) بر شاخص های فیزیولوژیکی، فتوسنتز و تبادلات گازی دو رقم زیتون (مانزانیلا و خضیری) به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با ۴ تکرار، در شرایط آب و هوایی اهواز طی سال ۹۸-۱۳۹۷ انجام شد. نتایج نشان داد روغن ولک ۵ درصد باعث کاهش فتوسنتز در رقم خضیری و مانزانیلا به میزان ۴۰ و ۴/۵۲ درصد نسبت به تیمار شاهد در هفته دوم پس از محلول پاشی شد و پس از آن فتوسنتز افزایش یافت. در رقم خضیری و مانزانیلا کاربرد هر سه غلظت روغن ولک باعث افزایش میزان تعرق نسبت به تیمار شاهد شد. میزان هدایت روزنه ای در رقم خضیری بیشتر از مانزانیلا بود و بیشترین میزان هدایت روزنه ای ۴۵ روز پس از تیمار مشاهده شد. کمترین و بیشترین دمای برگ به ترتیب در تیمار شاهد و تیمار ۳ درصد روغن ولک با میانگین ۳۴/۲۹ و ۱۷/۳۲ درجه سانتی گراد ثبت شد. در هر دو رقم با مصرف روغن ولک کارایی مصرف نور کاهش یافت و در رقم مانزانیلا درصد ریزش برگ به میزان بالایی (۰۵/۵۹ درصد) مشاهده شد. در نتیجه جهت کاربرد مقادیر بالای روغن ولک برای درختان زیتون، با توجه به کاهش مقطعی فتوسنتز و افزایش دمای برگ در هر دو رقم و نیز میزان بالای ریزش برگ در رقم مانزانیلا با احتیاط بیشتری باید عمل کرد.

تبادلات گازی, روغن ولک, ریزش برگ, زیتون, فتوسنتز