مسلم شجاعی - دانشجوی کارشناسی ارشد ژنتیک و اصلاح دام، دانشگاه شهید باهنر کرمان
محمدرضا محمدآبادی - عضو هیات علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان
سمیه بهشتی روی - دانشجوی کارشناسی علوم دامی دانشگاه شهید باهنر کرمان

غذاهای پروبیوتیکی به عنوان غذاهایی تعریف می شوند که شامل میکروارگانیسم های زنده ای می باشند که با بهبود تعادل فلور میکروبی دستگاه گوارش باعث افزایش سلامت مصرف کنندگان می شوند . پروبیوتیک ها در تغذیه دام نیز به میکروب های زنده ای اطلاق می شوند که بصورت مکمل های غذایی حیوان میزبان را بوسیله بهبود بالانس میکروب های روده های بطور سودمندی تحت تآتیر قرار می دهند. امروزه پروبیوتیک ها به عنوان مکمل های درمانی در غذا و فرآیند تغذیه مورد استفاده قرار می گیرند و جایگزین افزاینده های رشد آنتی بیوتیکی و یا مکمل های شیمیایی شده اند . پروبیوتیک ها در حیوانات اهلی هنگامی که بعنوان وسیله ای جهت کنترل پاتوژن ها مورد استفاده قرار می گیرند دارای اثرات سودمند بسیاری چون ممانعت از عمل پاتوژن ها و بهبود عمل هضم و جذب مواد مغذی و همچنین اثرات مثبتی روی سرعت رشد و ضریب تبدیل غذایی می باشن د. پیشرفت تکنولوژی های مناسب برای تولید پروبیوتیک ها یک ناحیه کلیدی در تحقیقات صنعتی پروبیوتیک ها می باشند . تولید پروبیوتیکها بایستی که براساس معیارهای میکروبی باشد و توانایی مقاومت در برابر استرس ها در طول فرآیندهای فرآوری و ذخیره محصولات آنها مهم می باشد. پروبیوتیک های گرمادوست به دلیل دارا بودن تمام این خصوصیات مطلوب در این زمینه بیشتر مورد علاقه قرار گرفته اند. این مقاله شامل یک مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه انتخاب پروبیوتیک ها که شامل تکنولوژی های جدید جهت جداسازی و شناسایی، چسبندگی و پاسخ ایم نی آنها می باشد و همچنین معیار های انتخاب، خصوصیات مطلوب و برخی از پیشرفت های جدید در زمینه آزمایش سویه های جدید پروبیوتیک ها با خصوصیات بیولوژیکی مناسب و مقاومت در برابر استرس های ناشی از فرآوری، مدت زمان نگهداری و عبور از کانال تغذیه را مورد بحث قرار می دهد. انتخاب پروبیوتیک های با تمامی خصوصیات مطلوب یکی از چالش های صنعتی در این زمینه می باشد که بر اساس دوام و مقاومت پروبیوتیک ها در محصولات نهایی آنها مورد ارزیابی قرار می گیرد . معیار های انتخاب پروبیوتیک ها همچنین شامل مواردی چون مقاومت اسیدی، مقاومت صفراوی، مقاومت گرمایی، قابلیت متابولیسمی پروبوتیک ها، چسبندگی و کلون سازی در بافت های روده ای، تحریک پاسخ ایمنی، عملکرد ضد میکروبی عله پاتوژن ها، بهبود قابلیت هضم میزبان و غیره می باشد . پیشرفت روش های جداسازی و شناسایی پروبیوتیک ها نیازمند یک روش مولکولی ج هت تأیید ژنتیکی میکروارگانیسم های جداشده از نمونه ها با استفاده از روش های مختلفی چون گروه های ویژه شناساگرهای الیگونوکلئوتیدی rRNA، هیریداسیون نقطه ای و هیبریداسیون فلورسنت (FISH) و فرآیندهای PCR واقعی و چندگانه می باشد . مطالعه عملکرد پروبیوتیک های چندسویه نشان داده است که این پروبیوتیک ها نسبت به پروبیوتیک های تک سویه موثر تر و دارای سازگاری بیشتری می باشند . بنابراین، انتخاب پروبیوتیک های مناسب که قادر به تحمل استرس های ناشی از فرآوری و عبور از کانال تغذیه به اقتضای تکثیر و تثبیتآنها و اجرای نقش بیولوژیکی آنها در غذا می باشند، جهت کاربرد موفت آمیز این پروبیوتیک ها داری اهمیت ویژه ای می باشد.

انتخاب، پروبیوتیک، فرآوری، معیارهای میکروبی