معصومه ندایی - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی
شیرزاد طایفی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی تهران

مثنوی از بن مایه های اخلاقی و اجتماعی نابی برخوردار است که مولانا توانسته آنها را با بیانی شیوا در لابه لای ابیات خود بیاورد و بدین ترتیب گامی موثر ر جهت بهبود رفتارهای موجود در جامعه بردارد. با توجه به اهمیت بالای موضوع اخلاق، بر آن شدیم با بررسی تک تک ابیات و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای به بررسی وجوه اخلاق جمعی در دفتر اول و دوم مثنوی بپردازیم، چنین رویکردی به مثنوی دستاوردهای در برداشت؛ نظیر آشنایی با فضایل و رذایل جمعی که باعث سعادت و یا شقاوت آدمی می شود و دیگر آن که مولانا کوشیده سایر انسانها را از حصار خودخواهی رهانیده و به دیگر خواهی رهنمون شود. همچنین این پژوهش، علاوه بر گشودن دریچه ای تازه برای بازنمایاندن عظمت مثنوی، نشان دهنده گوشه ای دیگر از اندیشه های عمیق مولانا همچون جنبه جهانشمولی دیدگاه او و تاکید بر جمع و مصلحت جمعی تا فرد و مصلحت فردی است.

مولوی، مثنوی، اخلاق جمعی، فضایل جمعی، رذایل جمعی