مهدی چاوش ور - دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی دانشکدهی هنر دانشگاه سوره
سید علی روحانی - دانشیار، دانشکده سینما و تئاتر، دانشگاه هنر، تهران، ایران
امیررضا نوریپرتو - دانشجوی دکتری فلسفهی هنر دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

برای فهم بهتر هر نظریه و رویکردی در نقد ادبی، بازگشت به خاستگاه نفس نقد ادبی ضروری به نظر می رسد. دهه ی ۱۹۶۰ با افزودن جنبه های سیاسی و اجتماعی از جمله موضوعاتی مانند طبقه، جنسیت، بنیان قدرت و نژاد بر فضای نقد ادبی، دیدگاه جدیدی برای مطالعه ی ادبیات ارائه داد. بسیاری از نظریه پردازان دهه ی ۱۹۸۰ میلادی را آغازگر مطالعاتی می انگارند که در نهایت منجر به ظهور نظریه ی تاریخگرایی نوین در ایالات متحده و ماتریالیسم فرهنگی در بریتانیا گردید. این مقاله با بررسی دقیق چگونگی پیدایش این دو رویکرد نقد ادبی و مرور نویسندگان و نظریه پردازان تاثیرگذار در شکل گیری و تکامل آنها، با نگاهی ویژه به آرای استیون گرینبلت و لویی مونتروز، به مقایسه و جمع بندی وجوه تقابل و تشابه این دو نگرش پرداخته و سعی می کند تصویری کلی نگر و چندصدایی از شمایل این دو رویکرد ارائه کند. به نظر می رسد با وجود اشتراک زیاد در مفاهیم بنیادین، با گذر زمان، این دو رویکرد از یکدیگر فاصله گرفته اند؛ به گونه ای که با رشد فراوانی صداهای حاضر در این دو نگرش در قرن جدید، تمییز آنها از یکدیگر سهل تر از قرن گذشته می انگارد.

تاریخ گرایی نوین، ماتریالیسم فرهنگی، استیون گرین بلت، لویی مونتروز