صدیقه قناد زاده - کارشناس ارشد تاریخ گروه تاریخ آموزش و پرورش خراسان شمالی

یکی از جنبه های قابل مطالعه در تاریخ اجتماعی ایران، رواج آیین جوانمردی است. شواهدی وجود دارد که نشان می دهد بنیاد این آیین اجتماعی در ایران پیش از اسلام گذاشته شدهاست، زیرا بسیاری از افکار مانویان در آن یافت میش ود .این آیین را در داستان های شاهنامهفردوسی میتوان دید که هر یک از این داستانها میتواند نمودی از عیاران ایران قبل از اسلاممیباشد. رواج آیین عیاری بعد از اسلام نشانه ستم ملی و طبقاتی از سوی  خلفا میتوانست باشد . عیاران بیشتر از میان طبقه عوام بودند و از بینوایان و ضعفا حمایت می کردند. هدف آنان مبارزه بااشراف و ثروتمندان و گرفتن داد ستمدیدگان و بینوایان بود. آیین عیاری بعد از اسلام با نفوذمسلمانان از ایران و سوریه به اروپا راه یافت و پدیده جوانمردانه ای به نام شوالیه گری را در قرندهم میلادی پدید آورد.   نهضتهای عیاری در دوره خلفای عباسی در شرق ایران پدید آمدند و سرمنشاء حوادث و پیدایش حکومت هایی شدند و همچنین آئین عیاری به مثابه یک ارزش اجتماعی باقی ماندند و درهر دوره به شکلی خودنمایی کردند.

آیین عیاری, جوانمردی, اشکانیان, اروپا, شوالیه گری, ایران اسلامی