محسن رضائیان

سخن سردبیر Editorial مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان دوره شانزدهم، خرداد ۱۳۹۶، ۱۹۰-۱۸۹ چگونه در نگارش بخش روش های مطالعه از دستبرد علمی در امان باشیم How to Avoid Plagiarism in Writing the Methods Section of an Article محسن رضائیان[۱]،[۲] M. Rezaeian در سخن سردبیری شماره زمستان سال ۱۳۸۸ مجله، به موضوع بسیار مهم دستبرد علمی (Plagiarism) و دستبرد علمی از خود (Self-Plagiarism) پرداختیم [۱]. دستبرد علمی به معنی استفاده کلمات یا ایده های فرد دیگر بدون ذکر استناد مناسب به آن است. دستبرد علمی از خود نیز دقیقا به معنی استفاده از کلمات یا ایده خود فرد بدون ذکر استناد مناسب به آن می باشد. لازم به تاکید مجدد است که ارتکاب چنین خطاهایی، به ویژه دستبرد علمی از دیگران به هنگام نگارش یک مقاله علمی، به عنوان یکی از مهم ترین موارد خلافکاری های پژوهشی قلمداد می گردد [۲]. به منظور اجتناب از هرگونه دستبرد علمی از دیگران و یا از مقالات قبلی خود، می بایست متن مورداستفاده را در داخل گیومه گذاشت و بلافاصله پس از گیومه، به منبع اصلی ارجاع داد. راه حل دیگر نیز، استفاده از هنر «به زبان خود نوشتن» یا (Paraphrasing) است. به این معنی که ابتدا باید متن موردنظر را با دقت خواند و سپس به بیان دیگری آن را بازنویسی نمود، که در این صورت، دیگر نیازی به استفاده از گیومه نیست، اما باید بلافاصله پس از خاتمه مطلب، به منبع اصلی ارجاع داد [۳]. یکی از بخش های مهم مقاله که در نگارش آن استفاده از کلمات و ایده های دیگران و یا کلمات و ایده های یک محقق در مقالات قبلی وی ضروری می نماید، بخش روش های یک مقاله است. در این بخش، محقق یا محققین روش های مطالعات قبلی خود و یا مطالعات دیگران را تکرار می کنند. باوجوداین، در نگارش این بخش نیز همان قوانین سخت گیرانه مربوط به دستبرد علمی لحاظ می گردد. بنابراین، در این بخش نیز محققین یا می بایست از گیومه و یا از هنر «به زبان خود نوشتن» بهره ببرند. باوجوداین، راه حل سومی نیز به هنگام نگارش بخش روش های یک مقاله وجود دارد و آن ارجاع خوانندگان به مقاله اصلی، بدون ذکر جزئیات آن می باشد [۴]. برای مثال، محققین می توانند در بخش روش های مقاله خود این گونه بیان نمایند که: «در این مطالعه، روش توصیف شده توسط Selvin و همکاران [منبع] برای محاسبه میزان های غیرمستقیم مورد استفاده قرار گرفت.» در این صورت، دیگر نیازی به ذکر جزئیات روش مورداستفاده نیست و خوانندگان می توانند برای دریافت جزئیات روش موردنظر، به مقاله اصلی استناد شده مراجعه نمایند. References [۱] Rezaeian M. Publication Ethics. JRUMS ۲۰۰۹; ۸ (۴): ۲۵۱-۲۵۲. [۲] Rezaeian M. Classification of Research Misconducts. JRUMS ۲۰۱۵; ۱۳ (۱۰): ۹۲۳-۹۲۴. [۳] Rezaeian M. How to Prevent Plagiarism. JRUMS ۲۰۱۶; ۱۴ (۱۲): ۹۹۹-۱۰۰۰. [۴] Wallace MB, Siersema PD. Ethics in publication. Gastrointest Endosc ۲۰۱۵ Sep; ۸۲(۳): ۴۳۹-۴۲.   [۱]- استاد گروه آموزشی اپیدمیولوژی و آمار زیستی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران     تلفن: ۳۱۳۱۵۱۲۳-۰۳۴، دورنگار: ۳۱۳۱۵۱۲۳-۰۳۴، پست الکترونیکی: moeygmr۲@yahoo.co.uk [۲]- استاد مرکز تحقیقات محیط کار، دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، رفسنجان، ایران

Plagiarism, Writing, Methods, دستبرد علمی, نگارش, روش ها