مینا خاشعی - دانشگاه بیرجند
غلامرضا میراب شبستری - دانشگاه بیرجند
محمدحسین زرین کوب - دانشگاه بیرجند

هدف از این پژوهش، برآورد مقدار کربنات آهن و منگنز در دولومیت آهن­دار به روش پراش پرتو ایکس بوده است. این روش نسبت به روش­های شیمیایی معمول که برای تعیین مقادیر آهن و منگنز کاربرد دارند، به سهولت و با صرف هزینه­ای کمتر انجام می­گیرد. در این راستا تعداد ۲۰ نمونه دولومیتی وابسته به چهار سازند با سنین مختلف و موقعیت جغرافیایی متفاوت شامل سازندهای سیبزار، شتری، مزدوران و سلطانیه، انتخاب و مقادیر آهن و منگنز در آن­ها به روش طیف­سنجی جذب اتمی آنالیز و تعیین شد. در مرحله­ی بعد تمامی نمونه­ها به روش XRD آنالیز شدند. در نهایت با ترسیم مقادیر فاصله­ی شبکه­ای نسبت به مقادیر آهن و منگنز نموداری حاصل شد و تابع (۸۹۷/۰ = r۲) ۲/۳۶۶۷ - ۱۰۴d ۵/۱۲۷۱ = mol%  FeCO۳ + MnCO۳ از آن نمودار  به دست آمد. از این رابطه می­توان برای برآورد محتوای آهن و منگنز در نمونه­های مجهول دولومیتی دیگر که تنها به روش پراش پرتو ایکس آنالیز می­شوند استفاده کرد.

XRD, dolomite, ferroan dolomite, manganese dolomite., پراش پرتو ایکس؛ دولومیت؛ دولومیت آهن دار؛ دولومیت منگنزدار.