مرضیه کرمی - Yasouj Branch, Islamic Azad University, Yasouj, Iran
ابراهیم بنی طالبی - University of Shahrekord, Shahrekord, Iran

مقدمه: برنامه های مراقبت پرستاری دیابت نوع دو متنوعی همچون فعالیت ­بدنی منظم پیشنهاد شده ­است. هدف از این پژوهش تعیین تفاوت تاثیر هشت هفته تمرین اینتروال شدید و ترکیبی قدرتی-استقامتی بر سطوح سرمی فاکتور رشدی فیبروبلاست-۲۱ (FGF-۲۱) در زنان دیابتی نوع دو است.روش­کار: در این تحقیق نیمه تجربی ۴۲ نفر از زنان دیابتی دارای اضافه­وزن با دامنه سنی ۴۵-۶۰ سال و قند خون ناشتای بزرگ تر ۱۲۶ میلی گرم در دسی لیتر به طور داوطلبانه انتخاب و به طور تصادفی در سه گروه تناوبی شدید (۱۴N=)، تمرین ترکیبی (۱۴N=) و کنترل (۱۴N=) قرار گرفتند و به مدت هشت هفته تمرین کردند. گروه تناوبی شدید سه جلسه در هفته ۴-۱۰ تکرار آزمون وینگیت ۳۰ ثانیه­ای بر روی ارگومتر را با تلاش حداکثر انجام دادند. گروه ترکیبی سه جلسه در هفته تمرین هوازی با ۶۰ درصد حداکثر ضربان قلب و دو جلسه در هفته تمرین مقاومتی با ۷۰ درصد یک تکرار بیشینه انجام دادند. گروه کنترل هیچ گونه فعالیت منظمی نداشتند. FGF۲۱ زنان ۲۴ ساعت قبل و بعد از اتمام دوره تمرینی از طریق خون گیری اندازه­گیری شد. جهت تعیین تفاوت­های درون­گروهی از آزمون t وابسته و جهت تعیین تفاوت­های میان گروه ها از روش آماری تحلیل کوواریانس استفاده گردید. یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد میزان FGF۲۱ سرمی نیز در هیچ یک از گروه ­های تناوبی شدید، ترکیبی و کنترل تغییر معنی­ داری نداشت، ولی در گروه کنترل نزدیک به معنی­ داری بود (۰۸۷/۰P=)، همچنین، پس از هشت هفته تمرین با وجود افزایش میزان FGF۲۱ در گروه تمرین تناوبی شدید و ترکیبی بین میانگین داده ­های پیش آزمون و پس آزمون گروه های تناوبی شدید (۱۵۸/۰ =P)، ترکیبی (۲۷۹/۰=P) و کنترل (۸۳۴/۰=P) اختلاف معنی­ داری وجود ندارد. نتایج مقایسه بین گروهی تفاوت معنی ­داری بین گروه­­ های تمرینی نشان نداد (۸۱۹/۰P=).  نتیجه­ گیری: با توجه به کارایی یکسان دیده شده بین دو مداخله ورزشی می­توان نتیجه گرفت که برنامه های مراقبت پرستاری برای بیماران دیابتی نوع دو می­تواند شامل این دو شیوه ورزشی با توجه به زمان در دسترس باشد. همچنین عدم معنی­داری را به طورکلی، می­توان ناشی از کوتاه بودن طول دوره، سن آزمودنی ­ها و سطح آمادگی آن ها دانست، که با توجه به این موارد، نیاز به انجام تحقیقات طولی در این زمینه همچنان باقی است.

Diabetes Mellitus, Type ۲, Fibroblast Growth Factor, Exercise Training, دیابت ملیتوس, نوع دو, فاکتور رشدی فیبروبلاست, تمرین ورزشی