الهام فتحی دره نیجه ء - دانشجو/دانشگاه تهران
مسعود پارسی نژاد - دانشیار/ دانشگاه تهران
فرهاد میرزایی - دانشیار/دانشگاه تهران
بابک متشرع زاده - دانشیار/دانشگاه تهران

آلودگی محیط زیست توسط فلزات سنگین، به­ویژه آلودگی خاک با کادمیوم، یکی از چالش­های محیط زیست محسوب می­شود. در این پژوهش از روش گیاه­پالایی جهت اصلاح یک خاک آلوده به کادمیوم همراه با شوری استفاده شد. این مطالعه در دو سطح شوری آب آبیاری (۰ و ۳ دسی­زیمنس بر متر) و سه سطح آلودگی خاک (۰ و ۲۰ میلی­گرم کادمیوم در کیلوگرم خاک و نسبت یک به یک خاک و خاک آلوده به فاضلاب) اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. گیاه ذرت به عنوان جاذب کادمیوم انتخاب گردید. گیاهان قبل از رسیدن به مرحله زایشی برداشت شدند. شاخص­های عملکرد، غلظت و جذب کادمیوم به عنوان پاسخ­های گیاهی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که شوری آب آبیاری بر غلظت و جذب کادمیوم در گیاه ذرت اثر معنی­داری داشته و باعث افزایش غلظت کادمیوم در اندام هوایی و ریشه گیاه ذرت به میزان ۵۲ درصد شد؛ اما در تیمار شوری علی رغم افزایش غلظت کادمیوم در گیاه، میزان جذب کادمیوم کاهش یافت که ناشی از کاهش وزن خشک گیاه نسبت به تیمار شاهد بود. تیمار خاک آلوده به فاضلاب نیز موجب کاهش عملکرد گیاه شد، اما در این تیمار به علت افزایش شوری و کاهش اسیدیته خاک، حلالیت کادمیوم در خاک افزایش پیدا کرد، در نتیجه غلظت کادمیوم در ریشه به میزان ۱۵ درصد نسبت به تیمار آلوده به کادمیوم افزایش نشان داد و این افزایش در اندام هوایی حدود ۱۲ درصد بود. بر این اساس شوری آب آبیاری می­تواند میزان جذب آلاینده کادمیوم توسط گیاه را افزایش دهد.

آلودگی خاک, فلزات سنگین, فراهمی, جذب, گیاه پالایی