مجید محمودی - بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران

سوسک برگخوار توسکا Agelastica alni (Linnaeus, ۱۷۵۸) (Col.: Chrysomelidae) یکی از آفات مهم درختان توسکا در ایران است. هم حشرات بالغ و هم لاروهای این آفت از برگ های درختان توسکا تغذیه می­کنند و باعث خسارت فیزیولوژیکی و ظاهری می شوند. سمیت چهار آفت­کش از گروه تنظیم­کننده های رشد (IGR) با نام های لوفنورون، فلوفنوکسرون، هگزافلومورون و پایری پیروکسی فن روی لارو سن دوم (یک روزه) سوسک برگخوار توسکا بررسی شد. این آزمایش در آزمایشگاه سم شناسی دانشگاه گیلان در شرایط آزمایشگاهی (دمای ۱ ± ۲۵ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۵ ± ۷۵ درصد و دوره ی نوری ۱۴ ساعت روشنایی و ۱۰ ساعت تاریکی) و با استفاده از روش غوطه ور کردن برگ در محلول سمی به مدت ۳۰ ثانیه انجام شد. نرم افزار SPSS برای محاسبه LC۵۰ ترکیبات استفاده شد. ۷۲ ساعت بعد از تیمار همه آفت­کش ها سمیت بالایی بر لاروها نشان دادند. به­علاوه این آفت­کش ها اثرات منفی بر ریخت لاروها در مرحله جلداندازی داشتند. مقدار LC۵۰ برای سم لوفنورون ۳۷/۳۶، برای سم فلوفنوکسرون ۳۵/۴۸، برای سم هگزافلومورون ۹۰/۶۸ و برای سم پایری پیروکسی فن ۳۷/۵۴ پی پی ام برآورد شد. تغییرات ریختی غیرعادی مثل ناقص شدن تشکیل جلد در اثر مصرف سموم توسط این لاروها مشاهده شد. با توجه به اینکه سموم تنظیم­کننده رشد نسبت به دیگر سموم شیمیایی متداول برای انسان و محیط زیست خطرات کمتری دارند، به نظر می­رسد این چهار آفت­کش به­ویژه لوفنورون گزینه مناسبی برای توسعه برنامه های مدیریت تلفیقی آفت علیه سوسک برگخوار توسکا باشند.

سمیت, لوفنورون, فلوفنوکسرون, هگزافلومورون, سوسک برگخوار توسکا