محبوبه مرادی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
مهدی حسن پور - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
علی گلی زاده - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
سید علی اصغر فتحی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

بالتوری سبزChrysoperla carnea  یکی از دشمنان طبیعی است که به آفات مختلف گیاهان زراعی و باغی حمله می­کند. ترجیح غذایی دشمنان طبیعی یکی از مهم­ترین معیارهایی است که در بررسی کارایی آن­ها مورد استفاده قرار می­ گیرد. در این بررسی، ترجیح غذایی و سوئیچینگ لاروهای سن دوم و سوم بالتوری سبز روی شته­ ی سبز مرکبات، Aphis spiraecola و شته­ ی­ جالیز، Aphis gossypii مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش روی برگ پرتقال، رقم تامسون ناول، در اتاقک رشد در دمای ۲±۲۷ درجه­ ی سلسیوس، رطوبت نسبی ۵±۶۵ درصد و دوره­ ی نوری ۱۶ ساعت روشنایی و ۸ ساعت تاریکی انجام شد. نتایج نشان داد که وقتی شته ­ی سبز مرکبات یا شته ­ی جالیز به تنهایی در اختیار لاروهای سن دوم و سوم شکارگر قرار گرفت، نرخ شکارگری لاروها روی شته­ ی جالیز در مقایسه با شته­ ی سبز مرکبات بیشتر بود. در آزمایش سوئیچینگ، ارائه­ ی ترکیب­ های مختلفی از شته­ ی جالیز: شته ­ی سبز مرکبات تفاوت معنی ­داری در میزان تغذیه­ ی لاروهای بالتوری سبز ایجاد کرد. در ترکیب­ های مختلف طعمه، تغذیه ­ی لاروهای سن دوم و سوم شکارگر از شته ­ی سبز مرکبات به ترتیب بین ۹۰/۷ تا ۱۰/۲۱ و ۷۰/۱۵ تا ۰۰/۳۱ و از شته ­ی جالیز به ترتیب بین ۶۰/۱۴ تا ۶۰/۲۹ و ۵۰/۲۴ تا ۲۰/۳۸ عدد متغیر بود. مقدار شاخص ترجیح منلی در نسبت مساوی شته­ ی جالیز:شته­ی سبز مرکبات برای لارو سن دوم و سوم شکارگر به ترتیب ۶۳۲/۰: ۳۶۸/۰ و ۶۴۷/۰: ۳۵۳/۰ محاسبه شد که نشان دهنده­ ی ترجیح لاروها به شته­ ی جالیز بود. این تحقیق نشان داد که نوع طعمه و تراکم آن روی ویژگی ­های رفتاری لاروهای بالتوری سبز موثر است.

کنترل بیولوژیک, برهمکنش شکارگر- شکار, آزمون های انتخابی و غیر انتخابی, شاخص ترجیح