محمدعلی مروتی شریف آباد
نوشین روحانی تنکابنی

مقدمه و هدف: خود مراقبتی در دیابت، موجب ارتقای کیفی زندگی شده و از تعداد موارد بستری در بیمارستان می کاهد و باپیگیری مداوم آن می توان از عوارض حاد ومزمن بیماری پیشگیری کرد. با توجه به شیوع بالای بیماری در شهر یزد بررسی این مقوله در بیماران دیابتی شهر ضروری است. آنالیز مسیر تکنیک آماری دقیقی است که جهت تعیین الگوی علی بهینه بین متغیرها مورد استفاده قرار می گیرد. لذا این مقاله با هدف به کارگیری آنالیز مسیر مبتنی بر رگرسیون جهت تعیین الگوی بهینه عوامل مرتبط با خودمراقبتی دیابت با استفاده از سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی توسعه یافته ارائه می گردد.   مواد و روش ها : این مطالعه تحلیلی مقطعی بر روی ۱۲۰ نفر از بیماران دیابتی مراجعه کننده به مرکز تحقیقات دیابت یزد، که به صورت آسان در تحقیق وارد شدند، انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای مشتمل بر سازه های الگوی اعتقاد بهداشتی توسعه یافته شامل منافع، موانع، شدت، حساسیت، خود کار آمدی، حمایت اجتماعی وکنترل متابولیک درک شده و منبع کنترل بانضمام متغیر های دموگرافیک بود و از طریق مصاحبه با بیماران تکمیل گردید. پایایی و روایی پرسشنامه مورد سنجش قرار گرفت و تایید گردید.   نتایج: بر اساس نتایج، خودکارآمدی، شدت × حساسیت و منافع خالص به طور مستقیم بر رفتارهای خودمراقبتی موثربودند که در این مبان تاثیر خودکارآمدی بر رفتار قوی تر بود. منبع کنترل شانس و حمایت اجتماعی از طریق تاثیر بر منافع خالص به طور غیرمستقیم بر رفتارتاثیرگذار بودند. همچنین منافع خالص و منبع کنترل درونی با تاثیر بر خودکارآمدی به طور غیر مستقیم بر رفتارموثر بودند.   نتیجه گیری: الگوی اعتقاد بهداشتی توسعه یافته میتواند به عنوان چارچوبی جهت طراحی مداخلات آموزشی جهت ارتقای خود مراقبتی در بیماران دیابتی به کار برده شود ولی از بین سازه های این الگو، خودکارآمدی، منافع خالص و شدت × حساسیت بیش ترین تاثیر مستقیم را دارند و بعد از آن منبع کنترل شانس و درونی و حمایت اجتماعی از اهمیت بیش تری برخوردارند و باید بیش تر مورد توجه قرار گیرند.

خود مراقبتی, دیابت, الگوی اعتقاد بهداشتی توسعه یافته, آنالیز مسیر