شادی محمدی نژاد - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه بوعلی سینا همدان
منصور غلامی - دانشیار گروه علوم باغبانی دانشگاه بوعلی سینا همدان
محمود اثنی عشری - دانشیار گروه علوم باغبانی دانشگاه بوعلی سینا همدان

با هدف بررسی ریز ازدیادی دو ژنوتیپ برتر گردوی ایرانی ( Z60 و منتخب 305 ) در منطقه تویسرکان استان همدان، از شاخه های حاصل از رشد سال جاری در بهار قلمه های تک گره تهیه شد. پس از انجام مراحل ضد عفونی، نمونه ها در محیط های WPM و DKW کشت شدند. طی مرحله ی پرآوری شاخساره، بیشترین میزان ترشح فنول و به تبع آن بالاترین درصد تلفات ریز نمونه مشاهده شد، اما ژنوتیپ منتخب 305 فنول کمتری تولید کرد و به همین دلیل نسبت به ژنوتیپ Z60 از رشد شاخساره ی بیشتر و سریعتری هم برخوردار بود. همچنین در روند آزمایش مشکل جدیدی که سیاه شدن نمونه 24 ساعت پس از انتقال به محیط ریشه زایی بود بروز کرد. این فرآیند از نوک برگ ها شروع شد و به سمت ساقه پیش رفت و طی 6-3 روز تمامی نمونه ها را از بین برد. به منظور بررسی برخی عوامل محدود کننده رشد ریز نمونهها در محیط کشت تغییراتی مانند غلظت عناصر ماکرو، غلظت هورمون BA و IBA و مقدار آگار ارزیابی شد. نتایج نشان داد که این عوامل در بروز این حالت تأثیری ندارند و برای مشخص نمودن علت آن بررسی های بیشتری لازم است.

ریزازدیادی، گردوی ایرانی، ژنوتیپ، فنول