فرمان کرم روان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه،گروه حقوق،مراغه،ایران

صلح و سازش به خاطر طبیعت مهر پذیر انسانها و گرایش ذاتی آنها به آشتی و مودت به عنوان اولین قانون طبیعی خلقت در زمینه نهاد دادرسی و رفع تنازع به شمار می آید. در روزگار امروز عده ای می گویند دنیا دنیای صلح و جنگ است. خیلی جاها باید جنگید و خیلی جاها باید صلحکرد. ولی باید دانست طبیعت ذاتی بشر به صلح نزدیکتر و راغبتر از جنگ است زیرا جنگ آخرین راه است. یعنی اول صلح، بعدش صلح، سپس صلح و بعد از همه اینها باز هم صلح. جنگ و دعوا هم برای زمانی است که دیگر گریزگاه و چاره ای برای صلح و آشتی نباشد. جنگها با ابزار خشنی همچون آلات قتاله و توپ و تانک شروع میشوند اما بالاخره پشت میز مذاکره با صلح و سازش و با ابزاری مثل قلم وکاغذ تمام می شوند. سونگ سو دانشمند چینی دو هزارسال پیش گفته است : اگر بتوانیم از وقوع یک جنگ جلو گیری نماییم منافع آن بیشتر از پیروز شدن در دو هزار جنگ می باشد. در منطق دین مبین اسلام اصل برصلح و دوستی و روابط مسالمت آمیز می باشد و جنگ به عنوان یک استثنا شناخته شده است. اسلام مسلمانان را به رعایت مهربانی و انسانیت حتی با غیر مسلمانان و رعایت و عهد وپیمان با مخالفان و برخورد با ظالمان سفارش نموده است.همچنین دین مترقی و انسان ساز اسلام اهل صلح را صالحان جهان، مخالفان صلح را بد کاران دانسته و در نهایت همه را به صلح و سلم دعوت کرده است. یکی از مهمترین وظایفی که برای شوراهای حل و اختلاف تعریف شده،ایجاد صلح وسازش بین افراد می باشد. بنابراین وظیفه اصلی این نهاد شبه قضایی در رفع تخاصم بین افراد، ارجحیت دادن داوری ، به قضاوت است، زیرا در قضاوت به صرف قانون خشک و خالی اتکاء می کنند ولی در داوری و رفع اختلاف به اصول عدالت و انصاف تکیه می کنند. چه بسا قاضی در رسیدگی خود با خلاءهای قانونی روبرو می شود ولی داور و اعضای شورای حل اختلاف با تمسک به صلح و سازش شاهد خلائی در روند رسیدگی نخواهد بود.