جعفر احمدی - مدیردفتر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه ای قم
مجتبی علی مددی - معاون حفاظت و بهره برداری از منابع آب شرکت آب منطقه ای قم
لیلی آخوندی - کارشناس کیفیت منابع آب شرکت آب منطقه ای قم

استان قم با مساحتی در حدود 11238 کیلومتر مربع و جمعیتی حدود 1150000 نفر دارای متوسط بارندگی سالانه 163/2 میلیمتر می باشد. رودخانه اصلی استان قم (قمرود) بوده که پس از پر کردن سد گلپایگان و چندین سد و بند کوچک دیگر به سد 15 خرداد می ریزد با توجه به کاهش قابل ملاحظه آبدهی این رودخانه و وابستگی تأمین آب شرب و کشاورزی و صنعت استان قم به این سد، منطقه دچار چالش جدیدی جهت تأمین آب در بخش های مختلف مصرف شده است. به طور کلی حدود 390 میلیون مترمکعب کاهش سالیانه ورودی آبهای سطحی به استان قم رخ داده است. با توجه به کمبود منابع تأمین آب سطحی در این استان حجم تخلیه از منابع آب زیرزمینی جهت مصارف کشاورزی، صنعت و شرب و بهداشت به ترتیب 772،21/5،35 میلیون متر مکعب می باشد. از تفاضل میزان تغذیه و تخلیه از سفره، رقم کسری حجم مخزن 326- میلیون مترمکعب بدست می آید که نشان می دهد منابع آبی فعلی پاسخگوی نیازهای آتی و توسعه ای استان بصورت پایدار نخواهد بود. در این تحقیق با شناسایی منابع آب موجود و همچنین مصارف مختلف اعم از شرب، صنعت و کشاورزی با انجام برآورد های کارشناسی و محاسباتی حجم آبهای غیرمتعارف در قالب پسابها و آبهای برگشتی و همچنین منابع آبهای شور، لب شور و ابر شور سطحی و زیرزمینی استان مورد ارزیابی قرار گرفته است. براساس نتایج بدست آمده حجم آبهای غیر متعارف سطحی در حدود 128 میلیون متر مکعب برآورد می شود که این رقم در مورد حجم خیره کل آبهای شور، لب شور و ابر شور سطحی و زیر زمینی در حدود 10/6 میلیارد متر مکعب بوده که از نظر بهره برداری به دلیل حفاظت های کمی و کیفی فقط حجم ناچیزی از آن قابل استحصال می باشد. از سوی دیگر آبهای غیر متعارف که بصورت پساب در منطقه وجود دارند شامل پسابهای خانگی، صنعتی و کشاورزی به ترتیب 65/5،7/5،333 میلیون متر مکعب برآورد شده است.

استان قم، آبهای لب شور، فاضلاب صنعتی، زهاب کشاورزی