طلیعه وجدانی فخر - کارشناسی ارشد حقوق، گرایش حقوق جزاوجرمشناسی ،دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران.
محمدرضا الهی منش - استادیار گروه حقوق دانشگاه تهران-شمال، دکترای حقوق جزا و جرمشناسی ، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران-شمال، تهران، ایران.

مطابق ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲ قصاص در صورتی ثابت می شود که مرتکب، پدر یا از اجداد پدری مجنی علیه نباشد و مجنی علیه، عاقل و در دین با مرتکب مساوی باشد. ماده ۳۰۱ ق. م. ا بیانگر این مهم می باشند بنابراین رابطه ابویت منحصرا قصاص را منتفی می کند ولی دیه و کفاره سرجای خود است و علاوه بر آن قاتل به مجازات تعزیری نیز محکوم می کند ولی دیه و کفاره سرجای خود است و علاوه بر آن قاتل به مجازات تعزیری نیز محکوم می شود لازم به ذکر است که صرف وجود رابطه ابویت مانع ثبوت قصاص است اگرچه پدر کافر و فرزند مسلمان خود را به قتل برساند. زیرا مقتضی منع قصاص موجود بود و علاوه بر آن اصل عدم اشتراط امر دیگر نیز موجود است. آنچه در این مسئله  قابل توجه است، نحوه ارتکاب عمل نوعا کشنده است. در این مقاله پژوهشگر به دنبال پاسخ به این سوال است؛ که چرا در ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی مادر در ردیف پدر قرار نگرفته است؟ در پاسخ به سوال فوق، این فرضیه مطرح می شود که؛ حکم ماده ۳۰۱ قانون مجازات اسلامی درجایی که مادر قاتل و مقتول فرزند وی باشد در ردیف مجازات با پدر نیست. روش گردآوری اطلاعات و داده ها نیز کتابخانه ای و استفاده از منابع موجود بوده است.

عنصر معنوی, قتل عمدی, قصد, نوعا کشنده, جنایت