شکوفه حسنوند - دانشجوی دکتری تغذیه طیور گروه علوم دامی دانشگاه ایلام
علی خطیب جو - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
حسن شیرزادی - گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
یحیی محمدی - دانشیاردانشگاه ایلام، دانشکده کشاورزی، گروه علوم دامی، تخصص: ژنتیک و اصلاح نژاد دام/ ژنتیک کمی/ انتخاب ژنومیک
محمد امیر کریمی ترشیزی - دانشیار گروه پرورش و تولید طیور، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران
درخشنده رحیمی - دکتری تغذیه دام، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک

در پژوهش حاضر اثر بیوچار پسماند زباله تر بر عملکرد، متابولیت های خونی و مورفولوژی روده جوجه های گوشتی تحت تنش سرمایی با تخصیص ۳۵۰ قطعه جوجه گوشتی راس-۳۰۸ (یک روزه، مخلوط دو جنس) در قالب طرح کاملا تصادفی با هفت تیمار، پنج تکرار و ۱۰ جوجه در هر تکرار در دو سالن مجزا (سرد و دمای توصیه شده) بررسی شد. تیمارهای آزمایشی شامل ۱- شاهد مثبت (جیره پایه؛ دمای توصیه شده)، ۲- شاهد منفی (جیره پایه؛ تنش سرمایی)، ۳ تا ۵- به ترتیب شاهد منفی به همراه ۰/۵، ۰/۷۵ و یک درصد بیوچار پسماند تر، ۶- شاهد منفی به همراه ۰/۰۲ درصد پروبیوتیک اکوباکتو-پی (Ecobacto-P) و ۷- شاهد منفی به همراه یک درصد زئولیت بودند. در گروه های تنش سرمایی، از هفت روزگی تا انتهای آزمایش (۴۲ روزگی) دمای سالن به ۱۷ درجه سانتی گراد کاهش داده شد. تنش سرمایی منجر به کاهش خوراک مصرفی و وزن بدن، درصد لاشه و چربی حفره بطنی، غلظت تری گلیسرید و فعالیت آسپارتات آمینوترانسفراز و گلوتامات ترانس آمیناز و عرض پرز ژوژنوم و ایلئوم شد درحالی که تلفات کل و آسیتی، طول پرز و نسبت طول پرز به عمق کریپت ژوژنوم و ایلئوم را افزایش داد (p<۰/۰۵). افزودن یک و ۰/۵ درصد بیوچار و پروبیوتیک سبب افزایش وزن بدن، طول و سطح مقطع پرز ژوژنوم و ایلئوم و کاهش ضریب تبدیل خوراک نسبت به گروه شاهد پرورش یافته در شرایط تنش سرمایی شدند. به طور کلی، افزودن بیوچار و پروبیوتیک گرچه منجر به بهبود عملکرد و مورفولوژی روده شدند، اما اثرات منفی تنش سرمایی را کاملا جبران نکردند.

بیوچار پسماند تر, پروبیوتیک, تنش سرمایی, جوجه گوشتی, عملکرد