زینب عادلی - استادیار گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران
سیمین حمزه ای ها - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

در این پژوهش با مطالعه ادبیات نظری، هفت مولفه اصلی برای سنجش میزان زیست­ پذیری در محلات مسکونی در نظر گرفته­ شد، که عبارتند از: سرمایه اجتماعی، عدالت­ اقتصادی، سرزندگی، هویت، محیط کالبدی سازگار، دسترسی و تاب­ آوری بافت. آن­گاه با استفاده از آمارهای موجود، برداشت میدانی و پرسشنامه هر یک از سنجه­ ها را در دو بافت خودرو (محله غیاث­ آباد) و از پیش برنامه ریزی شده (محله مینودر) اندازه­ گیری شد. با استفاده از تکنیک AHP مولفه ها و شاخص­ های فوق­ الذکر وزن ­دهی و امتیاز نسبی هر یک از بافت­ های مورد نظر محاسبه شده ­است. بر اساس نتایج حاصل، میزان زیست پذیری محله غیاث آباد به عنوان بافت برنامه ریزی­ نشده معاصر شهر قزوین نسبت به محله مینودر با بافت برنامه­ ریزی­ شده، بالاتر است. به نظر می­ رسد یکی از دلایل مهم پایین بودن میزان زیست پذیری در محلات برنامه­ ریزی شده عدم توجه به مسائل اجتماعی-فرهنگی در فاز طراحی است. این بررسی اولویت­ های برنامه­ ریزی را در این دو بافت جهت دستیابی به زیست­ پذیری بالاتر را مشخص می­ سازد. براین اساس در بافت طراحی شده توجه به راهکارهایی جهت ارتقاء سرمایه اجتماعی، ارتقاء سرزندگی محیط شهر و ایجاد هویتی منحصر به فرد اشاره نمود. در بافت طراحی نشده، برنامه­ ریزی جهت ارتقاء سطح تاب­ آوری و حذف کاربری­ های ناسازگار می­ بایست در اولویت قرارگیرد.

زیست پذیری, فرآیند تحلیل سلسله مراتبی, محله, برنامه ریزی شده