محمدتقی ایمان - Professor in Sociology, Shiraz University, Shiraz, Iran (iman@shirazu.ac.ir)
مهتا بذرافکن - PhD Student in Social Change, Shiraz University, Shiraz, Iran

منطقه عسلویه یا پارس جنوبی یکی از مناطق پرترافیک و صنعتی خاورمیانه است که تاثیر عمیقی بر زندگی مردم بومی مجاور منطقه و بهطور مشخص، بر زندگی زنان ساکن آنجا گذاشته است. از آنجا که شرکتهای پتروشیمی زیادی در منطقه مشغول به کارند، مطرح کردن بحث مسئولیت اجتماعی شرکتها می تواند نقش مثبتی بر وضعیت زندگی مردم داشته باشد و از این لحاظ حائز اهمیت است. بدین منظور پژوهش حاضر درصدد است با رویکرد تفسیرگرایی انتقادی، درک معنایی زنان ساکن در مجاورت منطقه گازی پارس جنوبی عسلویه را از مسئولیت اجتماعی شرکتها در برابر ذی نفعان بررسی کند. برای انجام دادن این پژوهش، از روششناسی کیفی و از روش مردمنگاری انتقادی و تکنیک مصاحبه نیمهساختاریافته با مشاهده استفاده شده است. بدین منظور با در نظر گرفتن ترکیب سن، شغل، وضعیت تاهل و عنصر بومی بودن با ۱۵ زن ساکن مناطق اطراف منطقه انرژی پارس، که به شیو نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، مصاحبه شد. از دادههای حاصل از مصاحبهها، چهار مقوله آسیبهای اجتماعی، توانمندسازی زنان، سلامت و محیط زیست و توسعه و رفاه اجتماعی استخراج و تحلیل شد و سپس طرح واره نظری ارائه شد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که زنان مجاور این منطقه از رونق اقتصادی و برخی موقعیتهای پیشآمده برای توانمندسازی زنان، ارزیابی مثبتی داشتهاند؛ اما عملکرد شرکتها درخصوص مسئولیت اجتماعی شرکتی شان را منفی ارزیابی کردهاند. آن ها معتقد بودند که با توجه به تاثیر مستقیم شرکت ها بر زندگی شان، شرکتها باید دربرابر پیامدهای اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی ناشی از حضورشان در منطقه احساس مسئولیت کنند و برنامه های مداخله ای و اصلاحی و کارشناسی شده داشته باشند.

Corporate social responsibility, Development, Health, Critical Ethnography, Industrialization, Social Change