قاسم رحیمی - دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
فاطره کریمی - دانش آموخته دکتری گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

به منظور بررسی تاثیر شوری آب آبیاری بر میزان رشد و زنده مانی کرم خاکی گونه Eisenia fetida، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در ۳ تکرار در آزمایشگاه شیمی علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان اجرا شد. انواع مختلف آب بکار برده شده در این پژوهش شامل: آب مقطر و آب های شور تهیه شده با نمک NaCl با هدایت الکتریکی(EC)  ۶،۴،۲ و۸ دسی­زیمنس بر متر بود. آزمایش در ظروف پلاستیکی با بستر کود دامی که در یک محفظه اقلیمی با ۱۶ ساعت نور و ۸ ساعت تاریکی در دمای ۲۵ درجه سانتی­گراد بمدت ۴۲ روز نگه داری شدند انجام شد. درصد زنده ماندن و تغییر وزن کرم­های خاکی در طی ۳ و ۱۵، ۲۱، ۳۳، ۲۷، ۳۹، ۴۲ روز بعد از قرار دادن کرم­های خاکی در ظروف پلاستیکی تعیین شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که سطوح مختلف شوری با گذشت زمان بر درصد زنده ماندن و تغییر وزن کرم­های خاکی، تاثیر معنی­داری در سطح احتمال یک درصد داشته است. با افزایش میزان شوری، درصد زنده ماندن کرم­های خاکی کاهش یافت، بطوری که بیشترین کاهش در طی ۴۲ روز در تیمار EC۸ (آبیاری با آبی با EC ۸ دسی­زیمنس بر متر) به میزان ۳۲/۸ درصد مشاهده شد. همچنین، با گذشت زمان تغییرات وزن کرم­های خاکی با افزایش شوری آب آبیاری بیشتر مشهود بود، بطوری که کاربرد آب باEC  ۸ دسی­زیمنس بر متر در طی ۱۵روز موجب کاهش وزن کرم­های خاکی به میزان ۷۳/۱۲ درصد گردید درحالی که همین میزان شوری در پایان ۴۲ روز، موجب کاهش وزن کرم­های خاکی به میزان ۶۷/۶۷ درصد شده است. میزان LC۵۰ برای مرگ و میر بعد از ۲۷و ۴۲ روز به ترتیب ۵/۷ و ۳۱/۴ دسی­زیمنس بر متر و میزان EC۵۰ برای رشد به ترتیب ۹۴/۷ و ۸۲/۶ دسی­زیمنس بر متر  بدست آمد.

درصد زنده ماندن, کرم خاکی, هدایت الکتریکی