Saeid Haji Aghajany - دانشجوی دکتری، دانشکده مهندسی نقشه برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران
Yazdan Amerian - استادیار، دانشکده مهندسی نقشه برداری، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران

در این مقاله به بررسی میزان کارآیی روش نوین ردیابی پرتو سه بعدی (۳D Ray tracing) در تصحیح اثر وردسپهر (Troposphere) در تعیین موقعیت مطلق دقیق با استفاده از سیستم­های تعیین موقعیت جهانی (Global Positioning System: GPS) پرداخته شده است. بدین منظور با انتخاب دو ایستگاه تبریز و ابرکوه در کشور ایران و استفاده از داده­های هواشناسی ERA-Interim و مشاهدات فاز (Phase) و کد  (Code) ایستگاه­های GPS، تصحیحات وردسپهری با استفاده از روش ردیابی پرتو سه بعدی، ردیابی پرتو دو بعدی (۲D Ray tracing) و مدل سستامینن (Saastamoinen) محاسبه شد. در ادامه تصحیحات وردسپهری به دست آمده از روش­های فوق بر مشاهدات GPS اعمال شده و تعیین موقعیت در این سه حالت انجام گرفت. یک بار نیز با استفاده از نرم­افزار Bernese موقعیت دو ایستگاه ابرکوه و تبریز با مجهول در نظر گرفتن تاخیر مربوط به لایه وردسپهر تعیین شد. معیار قرار دادن موقعیت محاسبه شده از نرم­افزار Bernese و مقایسه آن با موقعیت به دست آمده از سه روش فوق، نشان دهنده این است که موقعیت به دست آمده از روش ردیابی پرتو سه بعدی در ایستگاه تبریز به اندازه ۰۱۷/۰ متر دقیق تر از موقعیت به دست آمده از روش ردیابی پرتو دو بعدی است و همچنین ۰۴۹/۰ متر دقیق تر از موقعیت به دست آمده در حالت استفاده از مدل سستامینن می­باشد. در عین حال در ایستگاه ابرکوه نتایج سه روش تفاوت چندانی ندارند. این موضوع را می­توان به تغییرات و اندازه بیشتر بخارآب در ایستگاه تبریز و در نتیجه اهمیت استفاده از روش­های نوین و دقیق تصحیح خطای وردسپهری در این گونه مناطق نسبت داد.

بخارآب, تعیین موقعیت مطلق, ردیابی پرتو, وردسپهر, ERA-Interim