فاطمه میرزایی - کارشناسی ارشد طراحی پارچه و لباس، دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران
آمنه مافی تبار - استادیار، عضو هیات علمی دانشکده هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر، تهران

آینه، ابزاری است که به محض ابداع در جوامع بشری صاحب جایگاه ویژه شد. بازتابندگی نور و تصویر، مهم-ترین خاصیتی است که آینه با آن شناخته میشود. در این میان، نمود چنین ویژگی هایی سبب ساز تعاطی مفاهیم گسترده با آیینه و آیینه گی شد و گره خوردگی این مباحث با فرهنگ ایرانی، معانی نمادین متعددی را برای آینه شکل داد. هدف این پژوهش، واکاوی معنای استعاری آینه در فرهنگ عامه ایران است. بدین قیاس پرسش آن است: «معنا و مفهوم آینه در فرهنگ عامه ایرانی چگونه به بروز و ظهور میرسد؟» نتیجه به شیوه توصیفی-تحلیلی و با جستجو در اسناد کتابخانه ای نشان داد؛ بازتاب اعتقادات و باورهای عامیانه در مورد آینه، در دیوان شاعران بزرگ ایرانی به کرات مشاهده میشود؛ این امر گواه بر توجه آنان به آینه و ویژگی های نمادین آن برای استفاده در مضامین شعری برای تاثیر بر مخاطب است. آینه در ایران در مراسم متنوع از شادی و عزا صاحب معنی است. اینه در صور مختلف به کار می آید و علاوه بر فرهنگ و ادبیات عامه، در هنر و معماری این سرزمین نیز نقش آفرین میشود و علاوه بر استفاده های کاربردی، مفاهیم بسیاری را در بر میگیرد و برای بیننده، حالت مقدس را در ارتباط با عالم والا و نور تداعی میکند.

تاریخ فرهنگی، فرهنگ عامه، ادبیات فارسی، مفهوم نمادین، آینه.