اردلان ذوالفقاران - استادیار پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایران

در خصوص حجم آب آبیاری در بخش کشاورزی اعداد و ارقام ارائه شده در کشور بسیار متفاوت بوده و در خصوص صحت آن ها نیز تردیدهای جدی وجود دارد. بنابراین، هدف اصلی از این طرح تحقیقاتی، اندازه گیری مستقیم و مزرعه ای آب آبیاری زراعت زعفران تحت مدیریت کشاورزان است. بدین ترتیب، حجم آب مصرف شده برای تولید زعفران در شهرستان های عمده استان خراسان رضوی (تربت حیدریه، زاوه و گناباد) در ۱۸ پرسشنامه اندازه گیری شد. نتایج حاصل از اندازه گیری های میدانی نشان داد که بیشترین حجم آب آبیاری زعفران متعلق به آبیاری سطحی به میزان ۴۶۹۱ مترمکعب در هکتار و کمترین آن مربوط به آبیاری با لوله های پیفلکس به میزان ۳۷۱۳ مترمکعب در هکتار و آبیاری با رول لاین با حجم آب آبیاری ۳۹۰۰ مترمکعب در هکتار رتبه دوم را دارا بود. حجم آب آبیاری زعفران در شهرستان های تربت حیدریه، زاوه و گناباد به ترتیب به میزان ۴۹۷۴، ۴۸۱۶ و ۴۵۱۷ مترمکعب در هکتار بود. متوسط عملکرد زعفران در شهرستان های زاوه و تربت حیدریه به میزان ۳/۷ کیلوگرم در هکتار و در شهرستان گناباد به میزان ۵ کیلوگرم بر هکتار بود. بیشترین بهره وری مصرف آب در شهرستان زاوه به میزان ۰۰۱۶۶۹/۰ کیلوگرم بر مترمکعب و کمترین آن مربوط به شهرستان گناباد به میزان ۰۰۱۰۷۶/۰ کیلوگرم بر مترمکعب بدست آمد. راندمان کاربرد بر اساس آمار ده ساله در شهرستان های زاوه، تربت حیدریه و گناباد به ترتیب برابر با ۵۱، ۴۹ و ۸۷ درصد بدست آمد.

آبیاری, بهره وری آب, زعفران, آب آبیاری