علی محسنی مشتقین - استادیارگروه علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران.

اعتماد از مدت ها قبل مورد تاکید نظریه پردازان علوم اجتماعی و سیاسی از لاک و توکوویل گرفته تا پوتنام و نظریه پردازان جامعه مدنی قرارگرفته است. در این مقاله تلاش شده تا با تکیه بر نگرش پساساختارگرایانه و با روش تحلیل گفتمان لاکلاو موف به تبیین نظری و مفصل بندی مفهوم اعتماد سیاسی از منظر امام خمینی و در کلام ایشان پرداخته شود. بدین منظور، ابتدا به تشریح مبانی نظری و روش گفتمان و تحلیل گفتمان پرداخته و نشان داده شده است که چگونه با تاکید بر آموزه های امام خمینی می توان شاخص ها و مولفه های پیشران و ایستای اعتماد سیاسی را به تصویر کشید. به منظور تبیین این مولفه ها، کلام و گفتار امام خمینی در صحیفه امام موردبررسی و مطالعه قرار گرفت. این مطالعه جنبه ها و مولفه هایی را مشخص کرد که بر اعتماد سیاسی و مشارکت سیاسی تاثیر مثبت دارند و به عنوان مزیت و پیشران باید در تقویت آن ها کوشید. از سوی دیگر، ابعاد منفی رفتاری و استراتژیک دولت ها، به عنوان مرجع بازدارنده اعتماد، شناسایی شد. این ابعاد منفی به مثابه ایستا عمل کرده، اعتماد سیاسی ملت به دولت را کاهش می دهد؛ کاستی هایی که باید برای اصلاح یا پیشگیری از تولید آن ها تلاش کرد.

امام خمینی, دموکراسی, دولت - ملت, اعتماد سیاسی, سرمایه اجتماعی