زهره دوستی - کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران
حمزه علی جمالی - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران
فاطمه دهقان بنادکی - کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشگاه علوم پزشکی قزوین، قزوین، ایران

زمینه و اهداف: بعضی از فاضلاب های صنعتی حاوی ترکیبات فنلی بالا هستند، به طوری که حذف این ترکیبات با کمک تصفیه زیستی امکان پذیر نیست. فرایند فنتون به دلیل سهولت ساخت و بهره برداری در مقیاس های مختلف و ملاحظات اقتصادی، مناسب شناخته شده است. هدف از این مطالعه، بررسی اثرات متغیرهای مستقل بهره برداری در اکسیداسیون کل فنل توسط فنتون و بهینه سازی آنها بود.مواد و روش ها: این مطالعه تجربی در مقیاس آزمایشگاهی و در یک راکتور به حجم ۵/۱ لیتر از جنس پلکسی گلاس انجام شد. نمونه های فاضلاب از یک کارخانه استخراج روغن زیتون تهیه شد. متغیرهای مستقل فرایند شامل نسبت H۲O۲/Fe۲+، pH و زمان واکنش بود که هر یک از آنها در پنج سطح مورد مطالعه قرار گرفتند. طراحی آزمایش ها به روش طرح مرکب مرکزی با استفاده از نرم افزارDesign Expert ۷ انجام شد. ملاحظات اخلاقی در تمام مراحل اجرای مطالعه رعایت شد.یافته ها: نتایج نشان داد که اثرات اصلی، متقابل و توان دوم هر سه متغیر مستقل شامل pH، زمان واکنش و نسبت H۲O۲/Fe۲+ در حذف کل فنل موثر است. بیشترین تاثیر مربوط به اثر توان دوم نسبتH۲O۲/Fe۲+ و کمترین تاثیر مربوط به اثر توان دوم pH بود. در شرایط بهینهH۲O۲/Fe۲+ برابر ۸، pH برابر ۸/۲ و زمان واکنش ۶۷ دقیقه، راندمان حذف ترکیبات فنلی ۴/۷۰% بود.نتیجه گیری: با استفاده از فرایند اکسیداسیون فنتون به عنوان پیش تصفیه می توان غلظت آلاینده های سمی و مقاوم به تجزیه زیستی مانند ترکیبات فنلی را کاهش داد و خصوصیات تجزیه پذیری اینگونه فاضلاب ها را بهبود بخشید.

فاضلاب صنعتی، ترکیبات فنلی، اکسیداسیون فنتون، روش سطح پاسخ