Mostafa Rahmati-Joneidabad - Assistant Professor, Department of Horticultural Science, Faculty of Agriculture, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Mollasani, Iran.
Behrooz Alizadeh behbahani - Assistant Professor, Department of Food Science and Technology, Faculty of Animal Science and Food Technology, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan, Mollasani, Iran.

اسانس های گیاهی بطور گسترده ای بعنوان نگهدارنده طبیعی جهت کاهش سمیت قارچ کش های شیمیایی و آلودگی زیست محیطی بکار می روند. این مطالعه با هدف بررسی اثر ضدقارچی اسانس گیاه پنج انگشت بر کپک های پنی سیلیوم دیجیتاتوم و پنی سیلیوم ایتالیکوم عامل کپک زدگی میوه پرتقال انجام گرفت. اسانس گیاه پنج انگشت با کمک روش تقطیر با آب استخراج گردید و راندمان استخراج اسانس ۹۵/۰ درصد وزنی/وزنی بود. محتوای فنول و فلاوونوئید کل اسانس نیز بررسی شد و نتایج نشان داد که اسانس غنی از ترکیبات فنولی (mg GAE/g ۷۴/۹۱) و فلاوونوئیدی (mg QE/g ۳۲/۵۲) می باشد. بررسی فعالیت ضد اکسایشی اسانس پنج انگشت نشان داد که این ترکیب زیست فعال بطور موثری قادر به مهار رادیکال های آزاد DPPH (μg/mL ۶۲/۴۸ IC۵۰ =) و ABTS (μg/mL ۵۰/۴۰ IC۵۰ =) می باشد. فعالیت ضدقارچی اسانس گیاه پنج انگشت در برابر کپک های پنی سیلیوم دیجیتاتوم و پنی سیلیوم ایتالیکوم مطابق روش های دیسک دیفیوژن آگار، انتشار چاهک در آگار و حداقل غلظت مهارکنندگی/کشندگی بررسی شد و پنی سیلیوم دیجیتاتوم نسبت به اسانس حساس تر بود و غلظت پایین تری از این ترکیب زیست فعال قادر به جلوگیری از رشد و یا از بین بردن این کپک بود. بطور کلی، نتایج این مطالعه نشان داد که اسانس گیاه پنج انگشت غنی از ترکیبات زیست فعال با قابلیت ضد اکسایشی و ضدقارچ قابل توجهی می باشد و می توان این ترکیب را بعنوان نگهدارنده طبیعی جهت افزایش عمر انبارمانی محصولات غذایی بکار برد.

Orange, Rotting, Essential oil, Vitex agnus-castus, Antioxidant activity, Antifungal effect., پرتقال, کپک زدگی, اسانس, گیاه پنج انگشت, فعالیت ضد اکسایشی, اثر ضدقارچی.