مصطفی عبادی - گروه حسابداری، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران
کاوه آذین فر - گروه حسابداری، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی بابل، ایران
ایمان داداشی - گروه حسابداری، دانشگاه قم، قم، ایران
رضا فلاح - گروه حسابداری، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران

چکیده هدف اصلی مطالعه حاضر، بررسی وضعیت ریسک (ریسک ویژه، ریسک بازار و ریسک کل) در مراحل مختلف چرخه عمر شرکت ها و تاثیر مالکیت دولتی و غیر دولتی بر این رابطه می­باشد. در این راستا ابتدا با استفاده از مدل­ سه عاملی فاما و فرنچ ریسک ویژه در شرکت­های نمونه برآورد گردید. ریسک بازار بر اساس انحراف معیار سالانه بازدهی شاخص بورس محاسبه گردید و ریسک کل نیز از مجموع ریسک بازار و ریسک ویژه محاسبه شده است. مراحل مختلف چرخه عمر شرکت­ها به پیروی از الگوی دیکینسون با استفاده از سه طبقه صورت جریان وجه نقد (عملیاتی، سرمایه­گذاری و تامین مالی) تعیین گردید. در این تحقیق از داده­های ۱۳۶ شرکت و به منظور آزمون فرضیات تحقیق، از شش مدل رگرسیونی پانل دیتا استفاده شده است. به ترتیب ریسک ویژه، ریسک بازار و ریسک کل در این مدل­ها به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. نتایج برآورد مدل­های نهایی تحقیق نشان می­دهد که ریسک ویژه، ریسک بازار و ریسک کل در مراحل معرفی، رشد و افول در مقایسه با مراحل بلوغ و رکود چرخه عمر شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بالاتر است. علاوه بر این نتایج این تحقیق حاکی از تاثیر معنادار مالکیت دولتی بر رابطه بین ریسک ویژه و مراحل چرخه عمر شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران دارد.

واژه های کلیدی: ریسک ویژه, ریسک بازار, ریسک کل, چرخه عمر شرکت, مالکیت دولتی