یوسف عیسی زاده روشن - عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه مازندران
مانی موتمنی - دانشگاه مازندران
شیدا لک - UNIVERSITY OF MAZANDARAN

انرژی به عنوان یکی از مهم ترین نهاده های تولید و همچنین به عنوان یکی از ضروری ترین کالاهای مصرفی نهایی قلمداد می گردد . اگر شاخص شدت مصرف انرژی معیاری جهت ارزیابی بهره وری انرژی در نظر گرفته شود، با وقوع تکانه های اسمی و حقیقی در اقتصاد، این شاخص تغییر می کند. هدف اصلی این مقاله بررسی تاثیر تکانه های اسمی و حقیقی در اقتصاد بر شدت مصرف انرژی در ایران می باشد. برای این منظور از تکانه نقدینگی و مخارج دولت بعنوان تکانه های اسمی ، و از تکانه نرخ ارز حقیقی و بهره وری کل عوامل تولید به عنوان تکانه های حقیقی استفاده شده است. با توجه به داده های سری زمانی ۱۳۹۹-۱۳۵۳، از طریق الگوی خود رگرسیون برداری ساختاری (SVAR)، مدل تحقیق برآورد گردیده است. نتایج حاصل از توابع واکنش آنی و تجزیه واریانس نشان میدهد: اثر تکانه نرخ ارز حقیقی و نقدینگی بر شدت مصرف انرژی مثبت و پایدار و اثر تکانه مخارج دولت و تکانه بهره وری کل عوامل تولید ، منفی و پایدار بوده است. همچنین تکانه های حقیقی (بهره وری کل عوامل تولید و نرخ ارز حقیقی) نسبت به تکانه های اسمی (مخارج دولت و حجم نقدینگی) سهم بیشتری در تغییرات شدت مصرف انرژی داشته اند.

تکانه های اسمی, تکانه های حقیقی, شدت مصرف انرژی, SVAR