سپیده بابامحمودی - انستیتو مهندسی نفت، دانشکده مهندسی شیمی، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، ایران
محمدهادی جباران - انستیتو مهندسی نفت، دانشکده مهندسی شیمی، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، ایران
سیاوش ریاحی - انستیتو مهندسی نفت، دانشکده مهندسی شیمی، پردیس دانشکده های فنی، دانشگاه تهران، ایران

تزریق گاز به مخزن نفتی یکی از پرکاربردترین روش های ازدیاد برداشت نفت است. اما تحرک پذیری نامطلوب ناشی از ویسکوزیته کم گاز منجر به جاروب نشدن بخشی از مخزن می شود. فوم با افزایش ویسکوزیته ظاهری گاز، این مشکل را کاهش می دهد. به علت کشش بین سطحی بالا در فصل مشترک گاز و آب، برای تشکیل سطح میان گاز و مایع انرژی زیادی لازم است. در اثر تزریق سورفکتانت انرژی لازم کاهش یافته و ناپایداری فوم را کاهش می دهد. اما عواملی چون جذب و تجزیه سورفکتانت تحت شرایط سخت دمایی و فشاری مخزن، کارایی سورفکتانت را محدود می کند. بدین منظور، نانوذرات بدون بروز مشکل استفاده می شوند. ازآنجایی که در تزریق فوم به مخزن، حضور نفت امری ناگزیر است و امکان حذف یا تغییر ساختار آن ممکن نیست، بررسی تاثیر نفت خام بر فوم از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این پروژه، فوم حاصل از نانوسیلیکا و سورفکتانت SDS مطالعه شده و تفاوت آن با فوم حاصل از سورفکتانت تنها بررسی می شود. سپس تاثیر انواع نفت خام با ویسکوزیته های مختلف بر فوم مطالعه می شود. برای این کار با استفاده از روش استاتیک «مخلوط کردن» و به کمک دستگاه آزمایشگاهی که بدین منظور طراحی شده، میزان فوم زایی و پایداری فوم در درصدهای مختلف این سه نفت خام بررسی می شود. طبق نتایج، حضور نانوذره بر فوم زایی تاثیری ندارد اما پایداری فوم را افزایش می دهد. در رابطه با اثر نفت خام نیز مشخص شد که حضور نفت خام پایداری فوم را کاهش می دهد و با افزایش اشباع نفت، این کاهش پایداری بیشتر می شود. همچنین معلوم شد که با افزایش ویسکوزیته نفت، پایداری و خواص فوم بهبود می یابد.

فوم زایی, پایداری فوم, نانوسیلیکا, سورفکتانت SDS, نفت خام