اصغر دولتی - مدرک دکتری، استادیار دانشگاه خوارزمی، دانشکده علوم، گروه زمین شناسی
Diane Seward - Professor, Victoria University, School of Geography, Environment and Earth science, Wellington, New Zealand

مکران یکی از بزرگترین منشور فزاینده در جهان می باشد که در نتیجه همگرایی صفحات عربی و اوراسیا در زمان کرتاسه پایانی بوجود آمده است . این گوه بوسیل ه رشد ی که از زمان میوسن در پیشانی و به زیر راندگی underplating رسوبات پر شده در ژرف ناو داشته به سمت دریا پیشروی کرده است. امروزه، این مجموعه با ویژگیهایی از قبیل شیب کم فرورانش، ضخامت زیاد رسوبات در پیش بوم km 7 <) در دریای عمان و پهنای 500 <کیلومتر که بی شتر از ٣٠٠ کیلومتر آن در خشکی برونزد دارد،مشخص گردیده است. سن سنجی حرارتی دما پایین بر اساس داده های فیشن ترک Fission track سنی را ارائه م یدهد که بر اساس آن می توان افزایش حرارت را در یک ستون سنگی به دلایل رسوبگذاری و تکتونیک و در نهایت بالا آمدن آن را تفسیر کرد. آزمایشات آپاتیت فیشن ترک بر روی افقهای سنگی مکران با گستره زمانی کرتاسه پایانی تا میوسن ( ١0 - 75 میلیون سال) نشان م یدهد تمامی آنها بر اثر رسوبگذاری حداقل به صورت جزیی بازیابی partial annealing شده اند. در مجموع، با افزایش سن چینه شناسی میزان بازیابی annealing نیز افزایش می یابد که مربوط به افزایش درجه حرارت به دلیل افزایش ضخامت ستون سنگی است. نمونه های برداشته شده از افقهای جوانتر از ١٠ میلیون سال خیلی کم بازیاب شده اندکه بیانگر رسیدن این نمونه ها به درجه حرارت حدود ۶٠ درجه سانتیگراد قبل از بالا آمدن و سرد شدن آنها است. نمونه های برداشت شده از افقهای قدیمی تر از ۴٠ میلیون سال به درجه حرارت تقریبی ١١٠ درجه سانتیگراد (درجه حرارت انسداد آپاتیت) رسیده اند. بر اساس اینگونه اطلاعات می توان زمان فعالیت راندگی ها را تخمین زد که در منطقه مورد مطالعه یک پیشروی از فعالیت راندگی ها به سمت جنوب در طی زمان دیده شده است. در قسمت شمالی منطقه که واحدهای قدیمی تر رخنمون دارند Ma 63 - 75 بالا آمدگی ها از زمان حدود ٢٠ - 27 میلیون سال قبل، زمانی که رسوبگذاری همچنان ادامه داشته، شروع شده است. جدیدترین رخداد بالا آمدگی/سرد شدن در رسوبات موجود در فرودیواره راندگ یها، در قسمت های جنوبی منطقه ثبت شده است. نتایج آپاتیت فشن ترک پیشنهاد م یکند که رخنمونهای موجود بر روی یک دکولمنت/دکولمنتهایی با عمق حداکثر 5 - کیلومتری با در نظر گرفتن درجه زمین گرمایی حدود C/km 20 قرار گرفته اند.

گوه فزاینده مکران، سن سنجی حرارتی دما پایین، آپاتیت، ، فیشن ترک