فرا نظریه به عنوان ابزاری برای فهم مهدی بوستانی[۱]- کمال پولادی[۲]- مجید توسلی رکن آبادی[۳] تاریخ دریافت: ۲۶/۹/۱۳۹۶- تاریخ پذیرش: ۲۷/۱۰/۱۳۹۶ چکیده: فرانظریه یکی از جدیدترین تحولات در نظریه پردازی است. در حالی که نظریه پردازان، جهان اجتماعی را به عنوان مسئله موضوعی­شان قلمداد می­کنند، فرانظریه پردازان به مطالعه نظام مند ساختار اساسی خود نظریه می­پردازند. فرا نظریه پردازی در ادبیات علوم اجتماعی، تحت عناوین مختلفی با عنوان فرا جامعه شناسی، جامعه شناسی بازاندیشانه و جامعه شناسی جامعه شناسی ظهور پیدا کرده است. هر چند این مدل در حوزه جامعه شناختی گسترش یافته است ولی می­تواند در دیگر حوزه­های تحقیق نیز به کار گرفته شود. فرانظریه به عنوان ابزار رسیدن به فهم عمیق تر نظریه بوده و هدف آن تشریح و نقد فرانظری فرض­های تشکیل دهنده شالوده نظریه­ها و نیز تدوین اصول ارزیابی نظریه­ هاست.بسیاری از نظریه پردازان بر لزوم پیشرفت و توسعه نظریه اجتماعی تاکید کرده اند. از آنجا که فرانظریه پردازی گام موثری در غنی تر ساختن نظریه ها است، بایستی به این حوزه توجه بیشتری معطوف گردد. هدف اصلی در این مقاله ارائه پارامترهای اساسی این رویکرد است. این مقاله ابتدازمینه­ های رشد مطالعات فرانظری و ماهیت فرانظریه می­پردازد و سپس انواع فرانظریه و تکنیک­ های تحلیل فرانظریه با تاکید بر رویکرد فرانظری ریتزر را مورد بحث و بررسی قرار می دهد. واژگان کلیدی: فرانظریه، فراتحلیل، فراجامعه شناسی، نظریه­های اجتماعی، ریتزر   [۱] - دانشجوی دکتری، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران boostani_m@yahoo.com [۲] - استادیار و عضو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران: (نویسنده مسئول) kamal_pooladi@yahoo.com [۳] - استادیار و عشو هیئت علمی، گروه علوم سیاسی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران tavasoli_roknabadi@yahoo.com

فرانظریه, فراتحلیل, فراجامعه شناسی, نظریه­های اجتماعی, ریتزر