سید امیر جهادی حسینی - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
حمیدرضا خوارزمی - دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان.

محمد کریم­خان کرمانی، رهبر گروه شیخیه کرمان و از جانشینان شیخ احمد احسائی و پیشوای بزرگ مکتب عقیدتی-عرفانی شیخیه است. یکی از آثار وی مثنوی­ای است که بر وزن مثنوی مولوی و در بیش از هزار و نهصد بیت سروده شده است. هدف نگارندگان در پژوهش حاضر، نقد و تحلیل اثر مذکور از منظر عرفان و اندیشه­های مکتبی شاعر (شیخیه) است. این پژوهش مبتنی بر سندکاوی و روش توصیف و تحلیل محتوای کیفی است. مهمترین خصیصه اثر، یادکرد مبانی شیعی است که به­ صراحت و صورتی منتقدانه طرح شده­اند. زبان اثر در بسیاری از مواضع کهن و البته جزیل و ادبی است. محمد کریم­خان کرمانی در سرودن مثنوی­اش، هماره به مثنوی مولانا نظر دارد و ابیات نسبتا متعددی در استقبال از ابیات مثنوی سروده است. ساختار روایی اثر مانند مثنوی مولوی است و مبتنی بر حکایات اصلی و فرعی است. در اغلب قصه­ها، پیام حکایت­ها به صورت مستقیم بیان شده است.

شیخیه, عرفان و تصوف, مثنوی, محمد کریم خان کرمانی