اسماعیل ورزش - دانشجوی دوره دکتری جغرافیای سیاسی، دانشکده جغرافیا،دانشگاه تهران، ایران
یاشار ذکی - استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
رسول افضلی - دانشیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
زهرا پیشگاهی فرد - استاد گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

برداشت بیش از حد از منابع طبیعی مانند برداشت از منابع آب­های سطحی و آب­های زیرزمینی به معنای از بین رفتن سرمایه طبیعی یک کشور است. استان فارس با پدیده­های ناشی از بحران آب نظیر خشک شدن دریاچه­ها (دریاچه پریشان، بختگان و طشک)، فرونشست زمین و کسری مخازن آب زیرزمینی روبه رو است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی در پی پاسخ­گویی به این پرسش است که چه نسبتی بین تعرفه برق مصرفی در بخش کشاورزی و شکل­گیری بحران آب وجود دارد؟. اهداف برنامه­های توسعه در بخش کشاورزی شامل دست یابی به خودکفایی در محصولات کشاورزی، تکیه بر صادرات محصولات کشاورزی و تامین امنیت غذایی کشور بوده است. از سوی دیگر، یکی از متغیرهای موثر در میزان افزایش یا کاهش برداشت از آب­های زیرزمینی، تعرفه­های مربوط به برق مصرفی به عنوان یکی از نهاده­های تولید در بخش کشاورزی است با تکیه بر داده­های آماری مربوط به برق مصرفی در بخش کشاورزی ابتدا قیمت­های برق مصرفی در کشاورزی بر اساس شاخص مصرف کننده تعدیل شدند تا اثرات تورم بر قیمت­های برق حذف شود. سپس مشاهده شد که با کاهش سطح آب زیرزمینی در دشت های گوناگون استان فارس، قیمت های برق و یا به بیان دیگر، هزینه های استخراج آب های زیرزمینی به شدت کاهش یافته است. به بیان دیگر، می توان گفت یکی از مهم ترین عوامل استخراج بی رویه آب های زیرزمینی و کاهش سطح این آب ها، کاهش قیمت برق و سایر انرژی های مورد نیاز برای استخراج آب بوده است. از آنجا که میزان استخراج آب­های زیرزمینی دارای رابطه معکوس با هزینه­های استخراج است و به منظور دست یابی به اهداف توسعه پایدار، واقعی کردن تعرفه­های مربوط به نهاده­های تولید می­تواند در کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی موثر واقع شود.

بحران منابع آب, برنامه توسعه, رشد اقتصادی, قیمت برق مصرفی, استان فارس