سمیه عزیزی - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران
وحید ریاحی - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیای انسانی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی تهران، ایران.

از مهم ترین طرح های اجرایی دولت در زمینه عمران روستاها، تهیه و اجرای طرح هادی روستایی است و بر این نکته تاکید دارد که با ارتقای سطح کیفی ساختار کالبدی، ساختار اجتماعی و اقتصادی روستاهای کشور نیز متحول و از این راه زمینه های توسعه روستایی فراهم می شود. هر چند سیاست گذاران اثربخشی همه جانبه ای را از اجرای این طرح دنبال می کنند، اما امروزه اهمیت اصلی و چشمگیر آن در اثربخشی اقتصادی است. سنجش میزان اثربخشی اجرای طرح هادی با تاکید بر بعد اقتصادی در شهرستان رباط کریم استان تهران که هدف اصلی این تحقیق به شمار می رود، نه تنها زمینه های شناخت بهتر نیازها، افزایش حس پاسخگویی و شکوفا کردن توانمندی های مجریان را فراهم می کند بلکه بستر مناسبی را برای تصمیم سازی و تصمیم گیری های منطقی و علمی ایجاد می نماید. این تحقیق به روش توصیفی - تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی روستاهایی است که بیش از یک دهه از زمان اتمام اجرای طرح هادی در آن ها سپری شده است. بر این اساس، ۱۳ روستا مورد بررسی قرار گرفته است که با توجه به تعداد خانوارهای ساکن در آن ها و با استفاده از فرمول کوکران، تعداد ۲۴۰ سرپرست خانوار به عنوان نمونه های خانوار تعیین گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری T تک نمونه ای در نرم افزار Spssاستفاده شده است. یافته های پژوهش موید آن است که اختلاف معناداری بین سطح اثرات طرح هادی در مولفه های مختلف وجود دارد. در این راستا، بیشترین میزان اثرات این طرح در مولفه اشتغال روی داده است و در سایر مولفه ها، یعنی درآمد و سرمایه گذاری توفیق چندانی در محیط های روستایی حاصل نشده است. در آزمون کلی انجام شده، آثار اقتصادی اجرای طرح هادی قابل توجه نبوده و این طرح نتوانسته است زمینه تغییرات اقتصادی را در ابعاد زندگی روستاییان فراهم کند.

طرح هادی روستایی, اثرات اقتصادی, ارزیابی, سکونتگاه های روستایی, شهرستان رباط کریم