محمد کریمی - دبیر مدارس آموزش و پرورش استان کرمانشاه
خلیل بیگزاده - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی

جوزف کمپبل الگوی جهانی نظریه ی تک اسطوره ی سفر قهرمان را بر اساس آرای فروید و یونگ در واکاوی ناخودآگاه مطرح کرد و معتقد است که این کهن الگو جهانی است و داستان های همه ی ملل، قابلیت مطابقت با آن را دارند. در این جستار که به شیوه ی توصیفی-تحلیلی انجام شده است، کهن الگوی سفر قهرمان را در منظومه ی غنایی-حماسی خورشید و خرامان الماس خا ن کندوله ای، از آثار ادبی کردی، بررسی کرده ایم. هدف از این پژوهش، بررسی ویژگی های مراحل سفر در نظریه ی کمپبل و میزان مطابقت منظومه ی خورشید و خرامان با آن است. یافته ها نشان می دهد که این الگو در آثار روایی کردی نیز کاربرد دارد و مطابقت آن ها در مراحل هفده گانه ی این نظریه تاییدی بر جهانی بودن آن است و این منظومه در سه مرحله ی «عزیمت»، «تشرف» و «بازگشت» با الگوی سفر قهرمان کمپبل مطابقت دارد. قهرمان، خورشید خاور، به یاری کهن الگوی سفر در ناخودآگاهی جمعی از ناپختگی به پختگی، نوزایی و دانایی می رسد.

خورشید و خرامان, الماس خان کندوله ای, سفر قهرمان, جوزف کمپبل