نصراله مولائی هشجین - دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، واحد الکترونیکی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران و استاد گروه جغرافیا, واحد رشت, دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
راما قلمبر دزفولی - گروه شهرسازی، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران

اکولوژی اجتماعی شهر، شیوه­های اجتماعی و اقتصادی شهر را به تصویر می­کشد و بر هویت محیط اجتماعی شهر تاکید دارد و در پی آن است تا همه شهروندان بتوانند به زندگی شایسته­ای دست یابند. جدایی­گزینی های اجتماعی-فضایی یکی از مسایل مهم کنونی شهرها  به شمار می­رود و از زمینه­های بروز این پدیده، حضور مهاجرین در شهرها است که با توجه به شرایط شان مکان­های خاصی از شهر را برای سکونت خود انتخاب می­کنند. جدایی­گزینی جمعیت مهاجر در قالب نقطه­ای، لکه­ای و پهنه­ای در بخش­های خاصی از شهر و بویژه سکونتگاه­های غیررسمی شکل گرفته و گسترش پیدا می­کند. شهر رشت بزرگترین و مهمترین شهر منطقه شمال ایران، شهری مهاجر­پذیر است که جمعیت آن طی سا­ل­های ۱۳۳۵ تا۱۳۹۵ ازتعداد ۱۰۹۴۹۱ نفر به ۶۷۹۹۹۵ نفر، تحت تاثیر مهاجرت­های درون­ استانی و برون استانی ۲/۶ برابر افزایش یافته است. هدف تحقیق حاضر تحلیل الگوی سکونت­گزینی جمعیت مهاجر با رویکرد اکولوژی اجتماعی در شهر رشت است که از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش­شناسی، توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق، کارشناسان فنی شهرداری­های مناطق پنجگانه شهر رشت است که با بهره­گیری از طراحی و تکمیل تعداد ۳۸ پرسشنامه به روش دلفی، داده­ها و اطلاعات مورد نیاز در کنار مطالعات اسنادی جمع­آوری شده است.یافته­هاو نتایج تحقیق نشان می­دهد الگوی سکونت جمعیت مهاجران به صورت؛ نقطه­ای، لکه­ای و پهنه­ای بوده که این الگو در محلات با نسبت بالای جمعیت مهاجر مانند برخی محلات مناطق چهار و پنج برعکس می­باشند. برنامه­ریزی از طریق آماده­سازی زمین­های بلافصل شهر رشت مطابق با طرح­های جامع و تفصیلی و نیز ساختاری-راهبردی به توسعه کالبدی-فضایی و بویژه توسعه اجتماعی-فرهنگی الگوی سکونت پهنه­ای، لکه­ای و نقطه­ای مهاجرین کمک خواهد نمود.

الگو, جمعیت مهاجر, سکونت گزینی, اکولوژی اجتماعی, شهر رشت, ایران