فرهنگ هنرور - استادیار، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
فرهاد خیراله زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی مکانیک، دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی
منصور سلطانیه - استادیار دانشکده مهندسی مواد و متالورژی، دانشگاه علم و صنعت ایران

سوپاپ دود خودروهاء با توجه به شرایط کاری دشوار و بدلیل لزوم داشتن ویژگی های خاص، غالبا از دو تکه مجزا کهتوسط جوش اصطکاکی (friction welding) به هم اتصال می یابند. ساخته می شود.عیوب مختلفی ممکن است درجوش اصطکاکی ایجاد شده و کارایی سوپاپ را به خطر اندازند. باتوجه به وظیفه حساس سوپاپ. اطمینان از کیفیت تکتک سوپاپها ضروری است. یکی از روشهای ممکن برای کنترل کیفیت جوش اصطکاکی استفاده از ازمونهای غیر مخرب(nondestructive test) می باشد. در این مقاله نتایج حاصل از بکارگیری آزمون فراصوتی(ultrasonic testing)به روش پالس-پژواک (puls-echo) برای تست جوش اصطکاکی سوپاپ ارائه خواهد گردید. نمونه هایی از سوپاپ دودکامیون ماک، که در آنها عیوب متفاوتی در قسمت جوش اصطکاکی ایجاد شده است به روش فراصوتی مورد بازرسی قرارگرفتند. در این بازرسی ها پالس ناشی از قسمت جوش در نمونه های سالم ومعیوب تفاوت قابل توجهی داشت. پس ازانجام آزمون فراصوتی تعدادی از نمونه ها تحت آزمون مخرب خمش قرار گرفتند. همچنین قسمت جوشکاری شده درتعداد دیگری از نمونه ها متالوگرافی گردیدکه نتیجه آن تفاوت قابل توجه در قسمت جوشکاری شده نمونه های سالم ومعیوب بود. در مجموع. نتایج حاصل از آزمون مخرب خمش و متالوگرافی توانایی آزمون فراصوتی را در شناسایی نمونه های معیوب تائید می نماید.

کنترل کیفیت، آزمون غیرمخرب، جوش اصطکاکی، سوپاپ