حسن توکلی - استادیار گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه افسری امام علی (ع)، تهران- ایران
مهدی غلام پور - استادیار گروه فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه افسری امام علی (ع)
مجید امیرزاده - مدرس گروه فیزیک، دانشکده علوم پایه، دانشگاه افسری امام علی (ع)
حسین قنبری کلجاهی - مدرس گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه افسری امام علی (ع)

عامل خردل ترکیبی شیمیایی دارای عنصرهای کلر و گوگرد است که برای اولین بار در طول جنگ جهانی اول و در ۱۲ جولای سال ۱۹۱۷ توسط ارتش آلمان در شهر ایپر مورد استفاده قرار گرفت. در طول جنگ تحمیلی بین ایران و عراق نیز بارها سلاح های شیمیایی مختلف توسط ارتش عراق مورد استفاده قرار گرفت. بر اساس آمار منتشرشده گاز خردل و عامل اعصاب بیشترین عامل های شیمیایی مورد استفاده در این دوران بودند. گاز خردل از طریق تنفس و پوست به بدن آسیب می رساند. این گاز از طریق واکنش با DNA سلول و جلوگیری از تقسیم آن به بدن آسیب می رساند، لذا هنگام مواجه شدن با آن باید به صورت عملیات دفاعی را انجام داد. از طرفی نیز حمل لباس های ضد عامل شیمیایی به صورت دایم کاری غیر ممکن است، بنابراین باید به دنبال راه حلی سریع و فوری جهت مقاله با عامل شیمیایی خردل در مواجهه ناگهانی بود. در این تحقیق با استفاده از ترکیب پلی اوره و سیال آمینوسیلیکونی محلولی ساخته شد که پس از لایه نشانی آن بر روی پارچه نظامی، هم از طریق فیزیکی به طور کامل مانع از نفوذ گاز خردل می شد و هم از طریق واکنش با گاز خردل باعث از بین رفتن آن می شد. در واقع این محلول با بستن روزنه های میان تار و پود لباس از عبور آن جلوگیری می کند. همچنین از طرفی نیز با آب دوست کردن سطح پارچه از جذب گاز خردل به سطح پارچه جلوگیری میکرد. ضمنا سیال آمینوسیلیکونی نیز به عنوان عامل فداشونده با عامل خردل وارد واکنش آلکیله شدن می شود و ساختار آن را تخریب می کند.

عامل خردل،خواص سطح پارچه،نفوذپذیری،محلول پلی اوره و سیال آمینوسیلیکونی, واکنش آلکیله شدن