فاطمه مسکینی ویشکایی - Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center
آرش تافته - Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO),Karaj
محی الدین گوشه - Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center

شوری و کم آبی از عوامل محدودکننده تولید کشاورزی پایدار هستند. کشت گیاهان مقاوم به تنش های محیطی، یکی از عوامل کلیدی مدیریتی برای تولید پایدار است. هدف از این پژوهش تعیین نیاز آبی و ضرایب پاسخ به تنش کم آبی (Ky) در مراحل مختلف رشد گیاه در اقلیم استان خوزستان است. این مطالعه در سال زراعی ۱۳۹۸ بر روی گیاه کینوا رقم تی تی کاکا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۱۳ تیمار و سه تکرار در شهرستان اهواز اجرا شد. تیمارها شامل آبیاری کامل و اعمال سه سطح تنش کم آبی (۳۰، ۵۰ و ۷۰ درصد تخلیه مجاز رطوبتی خاک) در چهار مرحله مختلف رشد گیاه اعمال شدند. طول دوره رشد اولیه، توسعه، میانی و پایانی کینوا به ترتیب برابر با ۲۴، ۲۸، ۳۲ و ۱۸ روز تعیین شد (کل دوره رشد= ۱۰۲ روز). بیشترین عملکرد دانه کینوا در تیمار آبیاری کامل (۳۷۰۰ کیلوگرم در هکتار) با نیاز آبی ۳۱۲ میلی متر بود. ضریب پاسخ گیاه به تنش کم آبی در مراحل اولیه، توسعه، میانی و پایانی به ترتیب برابر با ۰/۸، ۰/۶۵، ۰/۷۴ و ۰/۴۷ تعیین شد. با وجود اینکه کینوا گیاهی متحمل به خشکی است اما باید توجه کرد که اعمال تنش کم آبی در دو مرحله اولیه و میانی (مراحل حساس به تنش کم آبی گیاه کینوا)، موجب کاهش معنی دار عملکرد کینوا خواهد شد که در برنامه ریزی کم آبیاری این گیاه باید مدنظر قرار گیرد.

Drought stress, Sustainable agriculture, Deficit irrigation, تنش خشکی, کشاورزی پایدار, کم آبیاری