لیلا سلیمانیان - Department of Psychology, Karaj Branch , Islamic Azad University, Karaj, Iran.
فاطمه محمدی شیر محله - Assistant Professor, Department of Psychology, Karaj Brench, Islamic Azad University of Karaj ,Karaj, Iran.
جاوید پیمانی - Assistant Professor, Department of Psychology, Karaj Brench, Islamic Azad University of Karaj ,Karaj, Iran.
مرضیه غلامی توران پشتی - Assistant Professor, Department of Psychology Shahr Babak Branch , Islamic Azad University , Shahr Babak, Iran.
ناهید هواسی سومار - Assistant Professor, Department of Psychology, Karaj Brench, Islamic Azad University of Karaj ,Karaj, Iran.

مقدمه: بیماری دیابت یکی از مشکلات مزمن پزشکی با  گسترش بسیار سریع درجهان است. این بیماری مربوط به افزایش قند خون در افراد است. جهت کنترل قند خون بیماران تشویق آنها به خود مراقبتی ضروری است.. هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه ای اثربخشی درمان شناختی رفتاری و درمان مبتنی  بر شفقت  بر خودمراقبتی و هموگلوبین گلیکوزیله در بیماران دیابتی بود. روش کار: این مطالعه با طرح نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش بیماران دیابتی عضو انجمن دیابت همدان در سال ۱۴۰۰ بودند. تعداد ۴۸ نفر از این بیماران با روش  نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و با روش تصادفی ساده در  سه گروه قرار  گرفتند. برنامه  درمان شناختی - رفتاری و برنامه درمان مبتنی بر شفقت به مدت ۸ جلسه (هفته ای دو بار به مدت ۹۰ دقیقه) اجرا شد و گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد.ابزار گردآوری داده ها شامل  آزمایش خون و پرسش نامه خودمراقبتی  بود. داده ها با استفاده ازنرم افزار آماری  Spss-۲۵ و روش تحلیل کواریانس چندمتغیری تحلیل شدند. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان داد که درمان مبتنی بر شفقت  در مقایسه با گروه کنترل  موجب کاهش هموگلوبین گلیکوزیله (۰/۰۵< P ) افزایش رفتارهای خودمراقبتی شد (۰/۰۵<  P).همچنین تفاوت معناداری بین در مان شناختی رفتاری و گروه کنترل در مورد هموگلوبین گلیکوزیله و رفتارهای خودمراقبتی در مرحله پس آزمون نسبت به مرحله پیش آزمون وجود نداشت. نتایج آزمون بنفرونی نشان داد تاثیر درمان مبتنی بر شفقت بر هموگلوبین گلیکوزیله و رفتارهای خودمراقبتی بیشتر از درمان شناختی رفتاری است (۰/۰۱ P<). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که درمان مبتنی بر شفقت در افزایش رفتارهای خودمراقبتی و بهبود هموگلوبین گلیکوزیله  موثرتر از درمان شناختی رفتاری بوده است. باتوجه به نتایج این پژوهش درمانگران و متخصصان سلامت می توانند از درمان مبتنی بر شفقت جهت افزایش بهبود جسمی و روان شناختی بیماران دیابتی به ویژه کنترل قند خون و افزایش رفتارهای خودمراقبتی استفاده کنند.

Glycosylated hemoglobin, Diabetes, Cognitive-Behavioral Therapy, Compassion, Self Care, درمان شناختی رفتاری, شفقت, خودمراقبتی, هموگلوبین گلیکوزیله, دیابت