فرزانه سرلک - کارشناسی ارشد ادبیات فارسی ، دانشگاه پیام نور، لرستان، ایران (نویسنده مسئول)

آب یکی از چهار عنصر (آب، آتش، خاک و باد) است که بیشترین اهمیت را در تاریخ تمدن بشری دارد. در تاریخ ادبیات و ادیان جهان، آب در تصویر کلی به عنوان وسیله ای برای پاکسازی انسان برای رسیدن به سعادت در زندگی نمادین شده است. مثلا ماجرای سفر اسکندر ذوالقرنین و حضرت خدیر در جستجوی چشمه های حیات و همچنین حضرت موسی که در رود نیل غرق شد و غیره داستان ها و افسانه های فراوانی در رابطه با آب. رود فرات و دجله دو رودخانه ای هستند که آب آنها برای تمدن بین النهرین جریان دارد، حتی بابل که در آن زمان پایتخت شد درست در کرانه رود فرات ساخته شد. رودخانه های موجود در سیستم آبی علاوه بر حوضچه ها، باران و مخازن به شکل فیزیکی آب شیرین نیز می باشند. در جایی که رودخانه ای است باید حیات با آن جاری باشد تا از آب زلال عبارات و اصطلاحاتی مانند ذهن روشن، نور و مقدس نیز ظاهر شود، زیرا نماد شفافیت در همه چیز همیشه با زلالی آب نمایان می شود. در این مقاله به چگونگی الهام بخشیدن آب از جمله رودخانه به نویسندگان و شاعران فارسی در نگارش آثار وی پرداخته خواهد شد. در این نوشتار تنها دو شاعر به جلال الدین رومی و حافظ شیرازی پرداختند.

آب، رودخانه، ادبیات فارسی، شعر، نثر