مریم خمسه عشری - دانشجوی دکتری گروه زبان شناسی، دانشکده زبان های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایرا
رضوان متولیان - دانشیار گروه زبان شناسی، دانشکده زبان های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
والی رضایی - دانشیار گروه زبان شناسی، دانشکده زبان های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

مقاله پیش رو درصدد است تا با نقد و بررسی رویکردهای مختلف پیرامون مقوله ساخت خرده­جمله تحلیلی کمینه گرا از این ساخت در زبان فارسی به دست دهد. با ظهور نظریه حاکمیت و مرجع گزینی از سال ۱۹۸۱ تا کنون بررسی مقوله نحوی ساخت خرده­جمله به عنوان یکی از موضوعات بحث برانگیز مورد توجه بسیاری از زبان­شناسان واقع شده و نظرات متفاوتی از سوی آنان مطرح گردیده است. در این راستا، در پژوهش حاضر ابتدا نظرات مختلف پیرامون ماهیت مقوله ساخت خرده­جمله مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. پس از آن براساس نظریه برچسب­دهی برون مرکزی از ساختار گروهی چامسکی (۲۰۱۳, ۲۰۱۵) تلاش شده است تا تحلیلی کمینه‍گرا از ماهیت مقوله خرده­جمله متممی در زبان فارسی، ساختار درونی و طریقه بازبینی حالت آن ارائه شود. در نهایت، بر پایه چارچوب مذکور نشان دادیم از آنجا که فاعل ساخت خرده­جمله متممی برای بازبینی حالت خود مجبور به حرکت به جایگاه بالاتر از درون سازه خود است و مشخصه­های رونوشت برجامانده آن برای الگوریتم برچسب­دهی غیر­قابل رویت است، تنها گروه نحوی درجامانده که قابل رویت است به عنوان برچسب نحوی انتخاب می­گردد. بنابراین، مشخصه­های نحوی محمول خرده­جمله در زبان فارسی تعیین کننده برچسب نحوی این سازه است.

خرده جمله متممی, الگوریتم برچسب دهی, حرکت نحوی, نظریه برون مرکزی, برچسب نحوی