رعنا نیلی - استادیار، گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی واحد پرند، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
ریحانه نیلی - استادیار، گروه معماری، دانشکده عمران و مکانیک، دانشگاه غیاث الدین جمشید کاشانی، قزوین، ایران

مروری بر مطالعات محققان نشان می دهد روان و بهداشت روان انسان امروز که در کوران تنش های روحی و روانی ناشی از پیچیدگی روابط اجتماعی، دنیای اطلاعات، بحران رفتاری به سر می برد از اساسی ترین دغدغه های بشر و سازمان بهداشت جهانی تبدیل شده است. از آنجا که جوامع بشری نه تنها به سوی تعادل و بازیابی روان انسان پیش نمی رود بلکه افزایش جمعیت همراه با آلودگی محیط زیست هر لحظه بر این دشواری دامن می زند بر بحرانی شدن شرایط سرعت می بخشد. عقیده تاثیر متقابل میان انسان و محیط و لذت بردن از این چشم انداز ها، ویژگی منحصر به فرد انسان است بدین معنا که انسان ذاتا به طبیعت تمایل دارد و در کنار آن آرامش خاطر می یابد، می تواند فرصتی برای بازتاب مولفه های موثر بر سلامت شهروندی در منظر شهری معاصر فراهم نماید. از آنجا که معماری منظر فقط در راستای زیباسازی محیط گام بر نمی دارد بلکه منظر و عناصر طبیعی را به گونه ایی طراحی می کند که بر روان فرد تاثیر مثبت داشته باشد حال این سوال مطرح می شود که شاخصه های شفابخشی چیست و بازتاب آنها در منظر باغ ایرانی چگونه است؟ عناصر معماری منظر سرشار از رویکردهای متفاوت معمارانه می باشند. تناسبات، تضادها، تقارن، تعالی و دیگر پارامترهای زیبایی شناسی نیز در آثار معماری منظر همچون سایر هنرها چشمگیر است. اما رویکردهای کارکردی عناصر معماری منظر در بسیاری از موارد دیده نشده است. در این پژوهش به بازشناسی رویکرد شفابخشی معماری باغ ایرانی در تناسب با شاخصه های مناظر شفابخش پرداخته و نسبت به بازخوانی این رویکرد اقدام شده است . روش تحقیق شامل مطالعه و بررسی کتابخانه ای برای شناخت و معرفی شاخصه های شفابخشی که خود در بهبود سلامت و افزایش میزان بهداشت روان موثر است می باشد و در ادامه ضمن مشاهده، به بازتاب شاخصه های در نمونه های موردی منظر باغ ایرانی می پردازد. باشد که با معرفی الگوی رفتاری مناسب برای طراحی معماری منظر معاصر، بعنوان نقش اول تعیین کننده رفتار انسان ها، مورد استفاده قرار گیرد.

بهداشت روان۱، منظر و سلامت ۲، چشم اندازه شفا بخش ۳، شفا بخشی باغ ایرانی ۴