ابوذر خسروی - استادیار تاریخ ،دانشگاه سلمان فارسی کازرون،ایران
پریسا حسنی - دانشجوی کارشناسی شهرسازی ،دانشگاه سلمان فارسی

رشد سریع جمعیت و افزایش مهاجرت به شهرها و نیز توسعه شهرنشینی در سده های اخیر باعث شده بسیاری از شهرهای بزرگ جهان دچار مسائل و مشک لات متعددی از جمله نابسامانی های بافت های شهری و فرسودگی شوند. طبق نقشه های مصوب راه و شهرسازی و بازآفرینی شهری برخی از مناطق ایران دچار فرسودگی و ناکارآمدی می باشند. این محدودهها از لحاظ کالبدی ،مقاومت ، امنیت اجتماعی در خطر می باشند و ممکن است با یک حادثه غیر متقربه آسیب و زیانهای شدیدی به محدوده وارد گردد در بافت های فرسوده، به دلیل نبود و یا کمبود خدمات شهری و زیرساخت های مناسب و همچنین کیفیت پایین بنا در این محدودهها ، کیفیت زندگی و سطح آسایش ساکنان به حداقل رسیدهاست . باتوجه به بررسی های صورت گرفته می توان گفت مشکلات بافت های فرسوده و سکونتگاههای رسمی تنها از نظر بعد کالبدی نمی باشد و چند بعدی هستند .دفاتر تسهیل گری و توسعه محلی به عنوان حلقه گمشدهای می تواند عمل کرده و شکاف و بی اعتمادی ایجاد شده بین مردم و مدیریت شهری را پوشش می دهد. دفتر تسهیلگری مجموعه ای است حقوقی متشکل از کارشناسان اجتماعی ، شهرسازی ، معماری ، اقتصادی و حقوقی که وظیفه آن شناخت فرصتها، اعتمادسازی ، آگاهسازی ، نهادسازی ، پیگیری اجرای پروژههای نوسازی و ترغیب س اکنین به نوسازی در بافت فرسوده است .این دفاتر با به کارگیری ظرفیت های محلی و مدیریتی و همچنین با مشارکت همه جانبه مردم به سمت نوسازی بافت فرسوده و توانمندسازی محلات کم برخوردار حرکت می کند. روش پژوهش حاضر توصیفی و کتابخانه می باشد و از مقالات،مجلات و کتب در این زمینه به عنوان ابزار استفاده گردیده است .همچنین جهت جمع آوری اطلاعات بیشتر از مصاحبه با چند دفتر تسهیلگری و برداشت میدانی استفاده شده است .پژوهش حاضر از حیث زمان یک پژوهش گذشته نگر می باشد. هدف اصلی پژوهش آشنایی با ساز و کار دفاتر تسهیل گری و شناسایی محدودیت های موجود در روند اجرای طرح دفاتر می باشد.نتایج پژوه ش نشانمی دهد که با وجود قوانین وضع شده در رابطه با همکاری با قطعات فرسوده در جهت نوسازی فرسوده اما در اکثر شهرها به این موضوع توجهی نمی شود و بدلیل نبود وحدت رویه در این امر نوسازی و بهسازی قطعات فرسوده به پایین ترین حد خود رسیدهاست .در نهایت به ارائه چهارچوب پیشنهادی برای ساز و کار دفاتر تسهیل گری ارائه شده است .

دفاتر تسهیل گری ، بافت فرسوده، بازآفرینی ، مشارکت پذیری