حمیدرضا متین فر - استادیار گروه علوم خاک دانشگاه لرستان
محمود سورغالی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم خاک دانشگاه لرستان

تخریب اراضی و به دنبال آن بیابان زایی ناشی از فرسایش آبی به عنوان یکی ازمهم ترین مشکلات وچالش های زیست محیطی و کشاورزی دنیای امروز محسوب می گردد، از طرفی دیگر بر خی محققین موضوع تاثیر آن بر امنیت چرخه ی جهانی غذا را مطرح می نمایند. فرسایش آبی به واسطه تاثیر بر محصولات کشاورزی، زیرساخت ها و کیفیت آب اثرات مخرب زیست محیطی و هزینه های بالای اقتصادی را سبب می گردد. ازآن گذشته، فرسایش موجب هدر رفت کربن آلی خاک به فرم گازهای CO2 و CH4 می گردد که خود بر گرمای جهانی تا ثیر گذار است. از طرفی افزایش گرمای جهانی به صورت غیر مستقیم سبب افزایش سرعت فرسایش می شود. یک ارزیابی مناسب از مشکلات ناشی از فرسایش وابستگی زیادی به موقعیت مکانی، وضعیت اقتصادی ، محیط زیست و زمینه ی فرهنگی موجود دارد. به منظور کنترل فرسایش آبی نیاز به انجام اقدامات بیولوژیکی درمقیاس های مزرعه و حوزه ی آبخیز است. همچنین حفاظت از منابع کمیاب و توسعه ی سیاست ها و مقررات لازم جهتارزیابی و بر آورد فرسایش در مقیاس منطقه ای امری لازم و ضروری است. یکی از محدودیت های مهم برای اعمال موارد ذکر شده در دسترس بودن و کیفیت داده ها می باشد. سنجش از دور داده های همگن را با قابلیت بازبینی منظم از مناطق وسیع فراهم می سازد، بنابراین می تواند سهم بسزایی در ارزیابی و برآورد فرسایش داشته باشد از این رو پژوهش های زیادی در رابطه با تخمین فاکتور های موثر بر فرسایش صورت گرفته است. عمده مطالعات فرسایش با استفاده از سنجش از دور بر روی برآورد فاکتور های کنترل کننده تمرکز دارند، از این رو توانایی تخمین دقیقاین فاکتور ها از اهمیت بالایی بر خوردار است. از میان فاکتور های کنترل کننده فرسایش آبی اغلب دو فاکتور پوشش گیاهی وفرسایش پذیری خاک با استفاده از داده های ماهواره ای تخمین زده شده اند و به فاکتور های دیگر همچون توپوگرافی و مدیریت کمتر پرداخته شده است. در این پژوهش به بررسی برخی مطالعات انجام شده در زمینه ی تخمین فاکتور های موثر بر فرسایش آبی پرداخته شده است.

فرسایش آبی، فاکتور های موثر بر فرسایش، تخریب اراضی، سنجش از دور