احمد زارع فیض آبادی - دانشیارمرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
مسعود قدسی - استادیار
جواد احمدی شادمهری - دانشجوی کارشناسی ارشد

این بررسی به منظور دستیابی به ارقام پرمحصول و سازگار تریتیکاله برای اراضی کم حاصلخیز و حاشیه ای مناطق زراعی استان خراسان رضوی و جنوبی در دو ایستگاه طرق مشهد و بیرجند در سال زراعی 86-1385 به اجرا درآمد. این تحقیق شامل دو آزمایش پیشرفته مقایسه عملکرد لاین ها و ارقام تریتیکاله که هر آزمایش با شرکت 18 لاین و رقم تریتیکاله انتخابی از آزمایش مقدماتی یکنواخت سال قبل ایستگاه های فوق الذکر بود و به همراه دو شاهد (ژوانیلو 92 و گندم رقم مرودشت) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در هر آزمایش به اجرا درآمد. پس از انجام یادداشت برداری های مزرعه ای و برداشت، عملیات تجزیه واریانس ساده و تجزیه مرکب بر روی عملکرد دانه در مورد مکان ها به عمل آمد. نتایج تجزیه واریانس عملکرد 2 آزمایش در دو منطقه تفاوت معنی داری را در بین تیمارها نشان داد، بطوری که در آزمایش 1 در منطقه طرق مشهد تعداد 16 لاین برتری معنی داری نسبت به شاهد داشتند. در منطقه بیرجند تنها 2 لاین شماره 6 و 12 نسبت شاهد برتری معنی داری داشتند درازمایش 2تعداد13لاین درمنطقه مشهد برتری معنی داری نسبت به شاهد داشتند درحالیکه درمنطقه بیرجند کلیه لاین ها درسطح شاهد بودند و برتری معنی داری نداشتندرمجموع باتوجه به نتایج تجزیه مرکب دو منطقه و ازمون Rank برروی عملکرد دانه تعداد 7لاین ازازمایش شماره 1 و تعداد11 لاین ازازمایش شماره 2 جمعا تعداد18لاین برتر که ازنظر عملکرد دانه و سایرخصوصیات زراعی مطلوب بودند برای شرکت درازمایشات بعدی انتخاب شدند.

تجزیه مرکب، مشهد، بیرجند، عملکرد دانه