هادی قنبرزاده - استادیار،گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد ،ایران
ابوالفضل بهنیافر - استادیار،گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد ،ایران
طاهره سلطانی گردفرامرزی - دانشجوی دکترای اقلیم شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد ایران

یکی از ویژگی های اصلی مناطق خشک و نیمه خشک ، کمی بارش همراه با نوسانات زیاد می باشد . تغییرات زمانی و مکانی بارش ازویژگی های اقلیم استان خراسان رضوی می باشد و هرگونه شناخت کمی و کیفی از این نوسانات می تواند ، ضریب اطمینان برنامه ریزانرا به اجرای برنامه های توسعه افزایش دهد . حتی نوسانات بارش می تواند مقدمه ای بر تغییرات آب و هوایی در مقیاس محلی و منطقهای باشد . در این بررسی متغیرهای بارش سالانه و تعداد روزهای بارانی ( سالانه و فصلی ) مورد مطالعه قرار گرفته است . برای این منظوراز داده های بارش سالانه 10 ایستگاه سینوپتیک و از داده های تعداد روزهای بارانی 7 ایستگاه سینوپتیکی استان خراسان رضوی کهدارای طولانی ترین و کامل ترین دوره آماری اند ( دوره آماری 1977 تا 2006 ) استفاده شده است . هم چنین با استفاده از روش هایآماری و با تکیه بر شاخص های مقادیر بارش سالانه و تعداد روزهای بارانی ( سالانه و فصلی ) ، تغییرات ناشی از نوسانات بارشآشکارسازی گردید ودرنتیجه مشخص شد که شاخص تعداد روزهای بارانی نسبت به مقادیر بارش از اهمیت بیشتری در توزیع زمانی بارشبرخوردار است . به طوری که یک کاهش نسبی در تعداد روزهای بارانی ایستگاه های مورد مطالعه طی سی سال اخیر رخ داده است . درطی دوره آماری بیشترین کاهش تعداد روزهای بارانی سالانه در ایستگاه های نیشابور ، گناباد و قوچان اتفاق افتاده که به ترتیب با 18 روزو 8 روز ( گناباد و قوچان ) به وقوع پیوسته است . علاوه برآن افزایش تعداد روزهای بارانی در فصل تابستان و کاهش این شاخص درفصول بهار و زمستان از ویژگی های نوسانات زمانی بارشی است که طی سی سال گذشته در سطح منطقه به اثبات رسیده است . همچنین بارش سالانه در محدوده مورد مطالعه طی دوره آماری با روند کاهشی روبرو بوده که این روند نزولی در ایستگاه های نیشابور ،گناباد ، مشهد ، گلمکان ، کاشمر ، تربت جام و سبزوار بیش از 20 میلی متر بوده است.

تعداد روزهای بارانی ، نوسانات زمانی بارش ، خراسان رضوی و مقادیر بارش سالانه